کن نیوز|حقوق و امور بین الملل روزنامه نیویورک تایمز به نقل از تحلیلگران وکلای حقوقی صنعت هواپیمایی اعلام کرد توافق ها برای خرید بیش از ۲۰۰ فروند هواپیما از بوئینگ و ایرباس، که برجسته ترین نتیجه تجاری توافق هسته ای ایران است، با تاخیر رو به رو شده که ممکن است موجب تضعیف یا منتفی شدن این توافق ها شود. به گزارش کن نیوز، این روزنامه در گزارشی به قلم ریک گلداستون نوشت: طرحی که مجلس نمایندگان آمریکا هفتم ژوئیه تصویب کرد، اساساً موجب ممنوعیت این توافق های چند میلیارد دلاری با بوئینگ و ایرباس می شود، هر چند که در توافق هسته ای چنین قراردادهایی مجاز شمرده شده است. با اینکه احتمال می رود باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا این مصوبه را وتو کند، تصویب این طرح تحویل هواپیماهای مزبور را به تعویق انداخته و تا حد زیادی موجب رنجش مقامات ایرانی شده است. فرهاد آر. علوی،
از مقامات شرکت حقوقی آکریویس، مستقر در واشنگتن که فعالیت تخصصی در زمینه اجرای تحریم ها دارد، گفت: «با اینکه انتظار چنین چیزی را نداشتم، اما از این موضوع تعجب هم نکردم. این اقدام با تلاش های پیشین کنگره برای تضعیف توافق هسته ای مطابقت دارد.» شاید سخنان این ماه دنیس ای. مویلنبرگ، مدیر اجرایی ارشد بوئینگ در نمایشگاه بین المللی هوایی فارنبرو در انگلیس، یک نمایشگاه مهم سالانه، موجب افزایش این تردیدها شده باشد. وی گفت اگر شرکتش به موجب توافقی که ماه ژوئن به دست آمد، نتواند هواپیماها را به شرکت هواپیمایی دولتی ایران ایر بفروشد، در آن صورت «هیچ کس (شرکت) دیگری هم نباید این کار را بکند.» منظور مویلنبرگ قرارداد ایرباس بود که در سفر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران به فرانسه (مقر ایرباس) در ماه ژانویه سر و صدای زیادی به پا کرد. ایرانی ها در جلب حمایت مالی بانک های خارجی نیزکه هنوز درباره فعالیت تجاری در ایران نگرانند، مشکل دارد. پایین بودن بهای نفت که صادرات اصلی ایران است، مشکلات این کشور را دو چندان کرده است. نامعلوم بودن چشم انداز ریاست جمهوری در آمریکا و ایران نیز موجب افزایش تردیدها شده است. روحانی، فرد میانه رویی
که هنگام انتصاب به سمت ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۳، پایان دادن به تحریم های هسته ای را در اولویت قرار داد، هم اکنون گرفتار رسوایی مربوط به دستمزدهای کلان (مقامات) دولتی شده است؛ رسوایی که ممکن است امید وی به پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آتی را ناامید کند. (کمتر از یک سال به انتخابات ریاست جمهوری ایران باقی مانده است.) همچنین ایران با نگرانی به فکر پیروزی احتمالی دونالد جی. ترامپ، نامزد جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر در آمریکاست. چرا که انزجار ترامپ از توافق هسته ای بر همه آشکار است. اما معلوم نیست که آیا وی (در صورت تصدی سمت ریاست جمهوری) اقدام به خروج از توافق هسته ای خواهد کرد یا خیر. بنا بر اعلام وکلای حقوقی آشنا به روند قراردادهای بزرگ هواپیمایی، به تعویق افتادن اجرای قراردادهای خرید هواپیما موجی از تردید و بی ثباتی را در صنعت هواپیمایی ایجاد کرده است که ممکن است فعالیت های برنامه ریزی شده نهادهای مالی، تولیدکنندگان، نهادهای خدماتی، شرکت های بیمه و بیمه اتکایی، و شرکت های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد. مسئولان صنعت هواپیمایی ایران که برای شروع نوسازی ناوگان فرسوده هوایی که متشکل از ۲۵۰
فروند هواپیماست آرام و قرار ندارند، متذکر شده اند که احتمال دارد هواپیماهای مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر خریداری کنند. (یک سوم هواپیماهای فرسوده ایران باید از رده خارج شوند.) خبرگزاری رویترز به تازگی گزارش داد: ایرانی ها برای خرید هواپیمایی با اندازه متوسط که در شرکت میتسوبیشی ژاپن در دست تولید است، ابراز تمایل کرده اند. همچنین بر اساس برخی گمانه زنی ها ممکن است ایران سفارش خرید ۱۲ جامبو جت A380 ایرباس را که بخشی از قرارداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیما از این شرکت است و هفت ماه پیش اعلام شد، لغو کند. در عین حال تردیدهایی در این باره بروز کرده است که آیا ایران می تواند به جای خرید هواپیماهای جدید آنها را اجاره کند. تحلیلگران صنعت هواپیمایی می گویند اگر معلوم شود که ایران توافق هسته ای را نقض کرده است یا از هواپیماهای (اجاره ای) برای اهدافی به جز حمل و نقل غیرنظامی استفاده می کند، در آن صورت شرکت های اجاره دهنده ممکن است در بازپس گیری هواپیماهای خود با مشکل رو به رو شوند. ایران کنوانسیون کیپ تاون را امضاء نکرده است. این کنوانسیون توافقی درباره فرآیندهای بین المللی برای بازپس گرفتن «دارایی های متحرک» همچون
هواپیما است. ریچارد ال. ابوالعافیه، نائب رئیس شرکت مشاوره هوافضای «تیل گروپ» مستقر در فرفکس واقع در ایالت ویرجینیای آمریکا گفت: « بسیاری از شرکت هایی که هواپیما اجاره می دهند، مایل به این اقدام (اجاره دادن هواپیما به ایران) نخواهند بود.» عبدالعافیه همچنین درباره احتمال اینکه ایران به مشتری مهم بوئینگ یا ایرباس تبدیل شود، ابراز تردید کرد. بیشتر پروازهای مسیرهای بین المللی به ایران را شرکت های هواپیمایی کشورهای همسایه ایران در منطقه خلیج فارس انجام می دهند. این شرکت ها پروازهای خود را با ارائه خدمات و رعایت استانداردهای ایمنی انجام می دهند که ایران قادر به رقابت با آنها نخواهد بود. ابوالعافیه هفتم ژوئیه با انتشار مطلبی در یکی از نشریه های صنعت هواپیمایی موسوم به «اوییِیوشن ویک» نوشت: «نیاز ایران به هواپیما تنها در صورتی می تواند برآورده شود که این کشور با اجرای اصلاحات در اقتصاد نابسامان خود که در کنترل دولت است، موافقت کند، شرکت های هواپیمایی در بخش خصوصی ایجاد کند، و به هنجارهای مالی بین المللی پایبند باشد. (در ایران) هیچ برنامه ای برای اتخاذ تدابیری از این دست وجود ندارد.» به موجب رژیم تحریم هایی که در
چارچوب توافق هسته ای کاهش یافته است، هر دو شرکت بوئینگ و ایرباس برای فروش هواپیما به ایران، باید از «دفتر کنترل دارایی های خارجی» وزارت خزانه داری آمریکا مجوز دریافت کنند. هر دو شرکت بارها اعلام کرد هاند که منتظر دریافت مجوز هستند و بدون مجوز نمی توانند کاری کنند. مقامات وزارت خزانه داری آمریکا از اظهارنظر درباره اینکه آیا احتمال صدور این مجوزها وجود دارد یا خیر، خودداری کردند. شرکت بوئینگ اتهامات برخی از منتقدان در کنگره را مبنی بر اینکه تمایل این شرکت برای فروش هواپیما به یک کشور دشمن با آمریکا ناموجه است، رد کردند. تیم دی. نیلیTim D. Neale، سخنگوی بوئینگ در مصاحبه ای تلفنی گفت: «چیزی که ما به آنها گفتیم این بود: ببینید، دولت آمریکا و پنج دولت دیگر درباره این توافق مذاکره کردند. هواپیماها بخشی از این توافق است.» وی همچنین گفت، بوئینگ قصد ندارد از فرصت رقابت با ایرباس در خصوص بازار ایران چشم پوشی کند. مقامات صنعت هواپیمایی ایران گفته اند که در سال های آینده به ۵۰۰ فروند هواپیما نیاز خواهند داشت. سخنگوی شرکت بوئینگ گفت: «اگر ایرباس بتواند وارد این بازار شود و ما نتوانیم، و اگر ایران به رفتار درست خود ادامه
دهد و میانه روها قدرت سیاسی را در دست داشته باشند، و این بازار در سال های آینده واقعاً رشد کند، در آن صورت آنها (ایرباس) این بازار را از آن خود خواهد کرد.»
ارسال نظر