آیا ایرباس ۳۸۰، طرحی کپی شده از MD12 شرکت مکدانل داگلاس بود؟

مقاله اختصاصی کن نیوز

پروژه MD12 چه بود؟

در اواخر دهه شصت، نیروی هوایی ایالات متحده، در برگزاری مناقصه ای با هدف ساخت یک هواپیمای پهن پیکر در کلاس ترابری لاجستیک فوق سنگین اقدام به دعوت سه شرکت بوئینگ، لاکهید مارتین و مکدانل داگلاس می کند. هر سه شرکت طرح خود را ارائه می کنند و در نهایت پرنده ی لاکهید مارتین با نام تجاری C5-Galaxy، به عنوان برنده ی این مناقصه از جانب نیروی هوایی انتخاب می شود. در ادامه بوئینگ با تغییر دیدگاه در طرح پیشنهادی خود و وارد کردن آن به عرصه ی غیر نظامی، موجب تولد ملکه ی آسمان ها، بوئینگ ۷۴۷ و طرح بلند پروازانه ی مکدانل داگلاس با شکست رو به رو می شود. اما داستان این شکست به همین جا ختم نمی شود و در اوایل دهه نود، مکدانل داگلاس بار دیگر در راستای حفظ بازار رقابت، اقدام به مطالعاتی در بحث ساخت یک هواپیمای پهن پیکر دو طبقه مجهز به چهار موتور توربوفن با عنوان پروژه ی سوپر جمبو ی MD-XX، درست در زمانی که ایرباس در حال بررسی پروژه ی خود، A3XX، (ایرباس A380 امروزی) بود، می کند؛ یعنی پرنده ای با نام تجاری MD-12 که اساس مطالعات آن در راستای توسعه ی یک هواپیمای نوپا و البته محبوب در صنعت حمل بار، سری ۳jet هواپیمای MD-11 انجام می شود. خروجی مطالعات مکدانل داگلاس تبدیل به طرح مفهومی هواپیمایی از نسل طرح دهه شصت، به طول ۷۲٫۵ و طول بال ۶۴٫۸ متر به وزن ۴۲۵ تن با قابلیت حمل ۵۱۱ مسافر در کلاس اقتصادی سری High Capacity خود - ۴۳۰ مسافر در سه کلاس VIP، بیزینس و اقتصادی - می شود که با توان پرواز در مسافتی معادل ۷۱۷۰ ناتیکال مایل (۱۴۸۲۵ کیلومتر) تدارک دیده شده بود.

در نوامبر سال ۱۹۹۱ پس از تشکیل یک کنسرسیوم آمریکایی/آسیایی، مکدانل داگلاس اقدام به فراهم کردن مقدمات طرح خود می کند و به پیش بینی بودجه ی چهار میلیارد دلاری برای ساخت این پرنده می رسد. با توجه به درگیر بودن ایالات متحده در پروژه هواپیمای ترابری سنگین C-17، مکدانل دگلاس مجبور می شود تا بیشترین تمرکز خود برای تأمین بودجه را بر روی سود حاصل از فروش دو هواپیمای نوپای خود یعنی سری هواپیماهای MD-80 و MD-11 بگذارد. سرانجام در ۱۹۹۲ فاز طراحی نیز به اتمام می رسد؛ خروجی حاصل شده بسیار شبیه به طرح اروپایی A3XX ایرباس و بوئینگ NLA -هواپیمایی که هیچ گاه ساخته نشد - و البته بر پایه ی طرح دهه شصت خود مکدانل داگلاس، بود! در سال ۱۹۹۵ برای اولین بار از کانسپت این پرنده رونمایی می شود و مکدانل داگلاس ضمن بازاریابی، این قول را به مشتریان احتمالی خود می دهد تا تنها در ظرف دو سال هواپیما را به تولید نهایی برساند و تحویل دهد اما با توجه به قیمت گزاف و به شدت گران توسعه ی طرح و البته خود طرح که حتی از ارقام پروژه های دو شرکت بوئینگ و ایرباس نیز بالاتر بود، حتی یک مشتری نیز به سوی این هواپیما جذب نشد. از طرفی با توجه به تغییر دیدگاه بازار نیاز در راستای استفاده از هواپیماهای پهن پیکر در اواخر دهه نود، اغلب صاحب نظران و خطوط هوایی، حتی پروژه ی A380 را نیز گاها غیر ممکن و صرفاً کاری تجمل گرایی و خرج هزینه های سنگین با توجه به حضور سری موفق ۴۰۰ بوئینگ ۷۴۷، می دانستند حال آن که با این تفاسیر MD-12 نتوانست جایگاهی برای خود پیدا کند.

بنابراین پروژه ی MD-12 در اکتبر سال ۱۹۹۶ از جانب خود مکدانل داگلاس با توجه به صرف هزینه های قابل توجه اما بدون برگشت، متوقف می شود و این شرکت بار دیگر بر خلاف درخشش خود در زمینه ی توسعه سری هواپیماهای DC-9 و معرفی سری هواپیماهای MD-80 و همچنین سری هواپیماهای MD-11، در بحث هواپیماهای سنگین، شکست می خورد؛ اما این بار این شکست متأسفانه در کنار عوامل دیگر باعث ورشکسته شدن مکدانل داگلاس و انتقال سهام آن به بوئینگ می شود تا ادامه فعالیت هایش تحت لیسانس و امتیاز بوئینگ، انجام شود. در این میان نکته ی قابل توجه این پروژه، شباهت بسیار زیاد آن با ایرباس A380 یا شاید هم شباهت A380 با آن است که از این احتمال خبر می دهد که پروژه ی A380 بر اساس برخی طرح های غربی، برنامه ریزی شده است و البته با توجه به حضور شرکت بوئینگ در ابتدای طراحی این هواپیما، چنین موضوعی را غیر قابل انکار می کند و ارزش شرکت بزرگ مکدانل داگلاس را بیش از پیش نمایان می سازد.

علیرضا عشاقی

انتهای پیام/