گزارش سازمان هواپیمایی کشوری درباره حادثه نهم دی‌ماه هواپیمای مسافربری در جزیره قشم

سازمان هواپیمایی کشوری طی اطلاعیه ای اعلام کرد:

موضوع: حادثه جدی اقدام به فرود یک پرواز مسافربر ی در باند محلی جز یره قشم  

 با احترام؛ درپی اطالع مدیریت فرودگاه های استان هرمزگان مبنی بر وقوع حادثه برای هواپیمای MD83 به علامت ثبت ZAQ-EP با شماره پرواز 4035 مورخ 09/10/1402 از مبدا تهران به مقصد فرودگاه قشم که بر اثر عدم تشخیص صحیح باند توسط خلبان در زمان تقرب به فرودگاه قشم ، آماده برای فرود در یک باند محلی واقع در جنوب فرودگاه شده بود، با عنایت به مستندات ضمیمه شماره 13 پیمان شیکاگو ، نسبت به جمع آوری اطلاعات به منظور بررسی حادثه اقدام شده که گزارش اولیه به شرح زیر ایفاد می گردد.

تاریخچه پرواز: 

هواپیمای مذکور برای چهار پرواز تهران-قشم-تهران- اهواز-تهران برنامه ریزی شده است. پرواز اول به شماره 4035 برای ساعت 9 بامداد به مقصد جزیره قشم آماده شده که خدمه پروازی به هواپیما مراجعه کرده و متوجه خرابی چراغهای سر بالها(Lights Emergency (شده که مراتب به کارکنان فنی جهت عیب ارجاع شده که موضوع باعث 1 ساعت و45 دقیقه تاخیر در آمادگی هواپیما شده است.

پس از رفع عیب، در ساعت 10:55 بوقت محلی برابر UTC 07:25 هواپیما با 127 مسافر و 9 خدمه پروازی با وزن تقریبی 60500 کیلو گرم و سوخت 10000 کیلو گرم با فلپ 11 درجه از باند 29 چپ فرودگاه مهرآباد به پرواز درآمده و پس از انجام طرح خروجی 2A Mehrabad به سمت نقطه OBRIX ادامه مسیر داده و در نهایت در ارتفاع 33000 پایی در مسیر پروازی W32 و M715 بسمت نقطه ASMUK پرواز انجام میدهد ، در ساعت U38:08 با میزان سوخت 5500کیلوگرم و در فاصله 10NM پیش از ASMUK شروع به کاهش ارتفاع می نماید و پس از تماس به واحد تقرب فرودگاه بندر عباس، خلبان به منظور جبران کمی از تاخیر پرواز، درخواست انجام پرواز مستقیم به سمت روی فرودگاه قشم) Overhead )نموده و به دلیل سرعت و سمت باد گزارش شده ) 10kts/060 ) اقدام به انجام طرح X NDB باند 05 فرودگاه قشم کرده و پس از گذر از Overhead با Slat Extended و سرعت حدود 220kts به میزان 2 دقیقه مطابق با طرح روی Bearing197 درجه تا ارتفاع 1600 پایی پرواز نموده و قبل از چرخش به راست برای Intercept فاینال باند 05 ، اقدام به باز کردن چرخ ها با فلپ 11 درجه نموده و پس از چرخش ، خلبان باند محلی دیگری که در نقطه جنوب غربی جزیره قشم که حدود 5 مایلی باند اصلی در فرودگاه قشم می باشد را به اشتباه به عنوان باند اصلی در نظر گرفته و اقدام به کاهش ارتفاع به صورت Flight Manual جهت فرود در باند اشتباه می کند. در این زمان کنترلر واحد تقرب فرودگاه بندرعباس بر روی صفحه رادار متوجه موقعیت پرواز شده و موضع را به کنترلر برج فرودگاه قشم اطالع داده که به پرواز اطلاع داده می شود و خلبان باند را در دید خود اعلام می کند و به تلاش خود برای فرود ادامه داده که در ارتفاع 770 پایی زمین به علت Unstabilized بودن اقدام به انجام مانور انصراف از فرود)Around Go )و درخواست ادامه به سمت Downwind Left جهت انجام مجدد مانور به منظور فرود در باند اشتباه می نماید که در زمان چرخش به سمت چپ، خلبانان پرواز باند اصلی فرودگاه قشم را رؤیت کرده و با توجه به اینکه در موقعیت wind down Right باند اصلی بوده اند، اقدام به انجام تقرب بصری)Approach Visual ) نموده و در نهایت پرواز در فرودگاه قشم فرود آمده است.

لازم به ذکر است در تمام مدت تقرب و فرود، وضعیت دید و هوا در فرودگاه قشم 8 کیلومتر و شرایط خوب )VMC )بوده است.

 دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان ، ضمن انجام اقدامات مقتضی برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل موضوع، در مرحله اول نسبت به صدور هشدار ایمنی به شرکت های هواپیمایی اقدام نموده و توصیه لازم برای آگاه سازی خلبانان پروازها را معمول داشته است که نتایج نهایی متعاقباً اطالع رسانی می گردد.



سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه تاکید کرده است:

سازمان هواپیمایی کشوری طی اطلاعیه ای اعلام کرد درپی وقوع حادثه جدی اقدام به فرود یکی از هواپیماهای مسافربری کشور در یک باند محلی خارج از فرودگاه قشم، مخاطره وجود یک باند محلی هواپیماهای سبک و فوق سبک با موقعیت موازی با باند فرودگاه قشم وطول تقریبی2200 متردر نزدیکی و جنوب باند اصلی فرودگاه مذکور شناسایی شد.

گفتنی است؛ مشخصات این باند محلی تاکنون در نشریه هوانوردی کشور(AIP) و سایر نرم افزارهای مورد استفاده هوانوردی درج نشده است. 

بنابراین با توجه به ضرورت ارتقای ایمنی و پیشگیری از تکرار حوادث مشابه برای پرواز به مقصد فرودگاه قشم، سازمان هواپیمایی کشوری نسبت به صدور هشدار ایمنی به واحدهای عملیات و ایمنی شرکت های هواپیمایی اقدام کرد.

برهمین اساس ضروری است خلبانان درخصوص مخاطره مذکور قبل از پرواز توجیه از اهمیت این موضوع مطلع شوند.

همچنین پیگیری برای درج مخاطره در نشریات هوانوردی  از سوی شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران در حال انجام است.

لازم به ذکر است: مدیرکل فرودگاه‌ بین‌المللی قشم در خصوص اخبار منتشر شده در رسانه‌ها مبنی بر صدور هشدار ایمنی برای پرواز به فرودگاه قشم، گفت: چنین هشداری صادر نشده و این موضوع از اساس کذب است.

ناصر رجبی ‌در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در قشم اظهار داشت: حادثه فرود یک هواپیمای مسافربری در یک باند محلی خارج از فرودگاه قشم صحت نداشته و چنین اتفاقی رخ نداده است.