بررسی سانحه پرواز شماره ۹۶۱ خطوط هوایی اتیوپی

کاپیتان لئول آباته ۴۲ ساله با حدود ۱۱۵۰۰ ساعت پرواز یکی از با تجربه‌ترین خلبانان خطوط هوایی اتیوپی بوده که در کنار آن خلبان دوم یونس مکوریای ۳۴ ساله قرار است پروازی طولانی به مقصد نیجریه را داشته باشد. خلبانان پس از انجام دستورالعمل‌های لازم پیش از انجام پرواز و پس از کسب مجوز از سوی برج مراقبت آغاز به حرکت به سمت باند فرودگاه می‌کنند. در این حین مهمانداران نیز پس از انجام دستورالعمل‌های خود در موقعیت‌هایشان جهت انجام تیک آف قرار می‌گیرند. پرواز شماره ۹۶۱ خطوط هوایی اتیوپی راس ساعت ۸ و ۹ دقیقه پرواز خود را آغاز نموده و در مسیر پروازی خود به سمت کشور کنیا قرار می‌گیرد. پس از گذشت حدود ۲۰ دقیقه از فرآیند پرواز پیامی عجیب توسط خلبانان به واحد کنترل ترافیک فضای هوایی اتیوپی مخابره می‌گردد، هواپیما توسط سه هواپیماربا ربوده شده است. هواپیماربایان به سرعت خود را به کابین خلبانان رسانده و پس از برداشتن کپسول اکسیژن و تبر موجود در کابین و پس از بیرون نمودن خلبان دوم از کاکپیت کنترل هواپیما را در دست گرفته‌اند. یکی از هواپیماربایان اعلام می‌دارد که تعدادشان ۱۱ نفر بوده که در بین مسافران نشسته‌اند و در صورت نیاز و اجبار از جایشان بلند خواهند شد. همچنین اعلام می‌دارد که هواپیما باید تغییر مسیر داده و به سمت کشور استرالیا ادامه مسیر دهد. خلبان آباته هشدار می دهد که سوخت کافی برای رسیدن به استرالیا را نداشته و تنها سوخت لازم برای رسیدن به فرودگاه بین المللی کنیا را در اختیار دارند اما هواپیماربایان حرف او را باور نکرده و تهدید می‌کنند که در صورتی که مسیر پروازی به سمت استرالیا تغییر نکند به وسیله بمبی که در دست دارند هواپیما را منفجر و متلاشی خواهند کرد، همچنین یکی از هواپیماربایان با فریادی بلند به مسافران می‌گوید که هواپیما تحت اختیار آن‌ها بوده و اگر کسی قصد مداخله داشته باشد هواپیما را منفجر خواهند کرد. خلبان آباته همچنان هشدار می‌دهد که با میزان سوختی که در هواپیما دارند حتی نمی توانند بیش از یک چهارم مسیر پروازی تا استرالیا را طی کنند اما گوش هواپیماربایان به این حرف‌ها بدهکار نیست و خلبان آباته را مجبور به تغییر مسیر می‌کنند. اما خلبان آباته به جای ادامه مسیر به سمت استرالیا، خط ساحلی را دنبال می‌کند. پس از گذشت دقایقی یکی از هواپیماربایان متوجه این موضوع شده و خلبان آباته را مجبور به ادامه مسیر به سمت استرالیا می کند. پس از گذشت دقایقی خلبان آباته مجددا مسیر پروازی را تغییر داده و به سمت جزیره کومورو واقع در حد فاصل بین ماداکاسکار و قاره آفریقا پرواز می‌کند. در این زمان هر سه هواپیماربا در کابین مسافران قرار دارند. خلبان آباته تصمیم دارد در فرودگاه اصلی جزیره کومورو واقع در کشور مجمع الجزایر قمر هواپیما را فرود آورد چرا که سوخت موجود در هواپیما تقریبا به پایان رسیده و نزدیک‌ترین فرودگاه در دسترس فرودگاه پرنس سید ابراهیم در کومورو می‌باشد. خلبان آباته آغاز به گردش و چرخیدن در بالای جزیره کومورو می‌کند. در همین لحظات است که ناگهان موتور شماره ۲ هواپیما به علت اتمام سوخت خاموش می‌شود. در این حین که هواپیماربایان در کابین مسافران حضور دارند خلبان آباته از فرصت استفاده نموده و به وسیله میکروفون اقدام به برقراری ارتباط با مسافران می‌کند، خلبان آباته به مسافران می‌گوید که به علت اتمام سوخت، یکی از موتورهای هواپیما از دست رفته و مجبور به انجام فرود اضطراری می باشد همچنین از مسافران می خواهد که علیه هواپیماربایان اقدام دفاعی کنند اما یکی از هواپیماربایان سر رسیده و میکروفون خلبان آباته را در هم می‌شکند. پس از گذشت لحظاتی موتور شماره یک هواپیما نیز خاموش می‌گردد. خلبان آباته دیگر چاره‌ای به جز تغییر مسیر به سمت فرودگاه پرنس سید ابراهیم ندارد لذا به سمت باند فرودگاه ادامه مسیر می‌دهد. اما دقایقی پیش از انجام فرود در این فرودگاه، به علت درگیری فیزیکی پیش آمده با هواپیماربایانی که قصد جلوگیری از فرود هواپیما در فرودگاه پرنس سید ابراهیم را داشتند خلبان آباته متوجه می‌شود که مسیر هواپیما تغییر کرده و باند فرودگاه سید ابراهیم را دیگر در دیدرس ندارد. خلبان آباته در حالی که در حال درگیری و مبارزه فیزیکی با یکی از هواپیما ربایان می‌باشد تمام تلاش خود را می‌کند که هواپیما را بر روی سطح اقیانوس و در نزدیکی ساحل فرود آورد، با این هدف که دسترسی نیروهای کمکی و قایق‌های نجات به بازماندگان پرواز سریع‌تر رخ دهد. چند ثانیه با برخورد سطح زیرین بدنه هواپیما با سطح اقیانوس باقی مانده است، خلبان آباته تمام تلاش خود را می‌کند که بهترین فرود عمرش را انجام دهد اما مداخله یکی از هواپیماربایان باعث گردش ۱۰ درجه‌ای هواپیما به سمت چپ می‌شود. این گردش کوچک باعث برخورد بال چپ هواپیما به سطح اقیانوس می‌گردد. به عبارت دیگر به جای تماس سطح زیرین بدنه هواپیما، ابتدا بال هواپیما با سطح اقیانوس برخورد می‌کند. در اثر شدت برخورد هواپیما متلاشی می‌شود. نیروهای امداد به سرعت خود را به محل سانحه می‌رسانند. افراد محلی تصاویر ابتدایی وقوع سانحه را به وسیله دوربین‌های خود ثبت کرده‌اند. از ۱۷۵ مسافر پرواز در مجموع ۱۲۵ نفر از سرنشینان از جمله هر سه هواپیماربا کشته شده‌اند. تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که تعداد بسیاری از سرنشینان پس از برخورد اولیه جان سالم به در برده بودند اما تعداد کثیری از آنان به علت رعایت نکردن توصیه های ایمنی کادر پروازی مبنی بر باد نکردن جلیقه‌های نجات تا زمانی که از هواپیما خارج نشده‌اند جان خود را از دست داده‌اند. به عبارتی دیگر این مسافران به علت ترس و عجله زیاد پیش از خروج از هواپیما جلیقه های خود را باد کرده بودند لذا به علت آب گرفتگی شدید در داخل کابین پس از انجام فرود اضطراری، جلیقه‌های باد شده مانع از خروج مسافران و چسبیدن آن‌ها به سقف هواپیما شده بود. در این سانحه هر دو خلبان پرواز جان سالم به در بردند. پس از وقوع این سانحه هر دو خلبان پرواز جوایز متعددی را دریافت نمودند. خلبان آباته معتقد است که قهرمان واقعی در این پرواز خلبان دوم مکوریا بوده چرا که در حین پرواز با وجود اینکه صدمات زیادی دیده بود و خونریزی شدیدی داشته است با انجام مبارزه با هواپیماربایان برای خلبان آباته جهت انجام فرود زمان زیادی را خریده بود.