تشکیل کمیته مستقل بررسی سوانح هوایی

 نماینده زرتشتیان در مجلس ادامه داد: در خصوص بررسی سوانح آنچه که همیشه مشکل‌ساز بوده و مانع از کشف حقیقت است، مستقل نبودن نهادهایی است که کار بررسی را انجام می‌دهند. به عبارت بهتر به دلیل ساختار اشتباه، معمولاً بررسی سوانح، بیشتر درصدد یافتن مقصر و معرفی آن به قوه قضائیه است. این درحالی است که در دنیا اینگونه به سوانح هوایی نمی‌پردازند. رویه حاکم در هوانوردی مدرن به این شکل است که کارشناسانی در غالب کمیته مستقل به صورت فنی و با هدف جلوگیری از وقوع مجدد، سوانح را بررسی و علت‌یابی می‌کنند. این کمیته زیرمجموعه یک دستگاه اجرایی نیست. زیرا زمانی که تیم تحقیق زیرمجموعه نهادی باشد، به ناچار باید نیم نگاهی به مدیریت ارشد خود داشته باشد. بنابراین ضروری است یک سازمان، ارگان یا گروه مستقل سوانح را مورد مطالعه قرار دهد و در جریان این بررسی همیشه به دنبال مقصر نباشد.

رئیس فراکسیون هوافضا و هوانوردی ادامه داد: متاسفانه در اینگونه موارد، معمولا افرادی به عنوان مقصر شناخته می‌شوند که دیگر وجود خارجی ندارند و پس از تقسیم درصد تقصیرها، پرونده مختومه می‌شود. غافل از اینکه امکان دارد این اتفاق دوباره رخ دهد. برای جلوگیری از این موارد باید رویه‌های هوانوردی و آیین‌نامه‌ها تصحیح شود، ولی با این شیوه بررسی، مسئول تصحیح دستورالعمل خلبانی کیست؟ در کتاب دستورالعمل خلبانی، ریزترین نکات ذکر شده است. مثلی هست که می‌ گوید هر خط این کتاب با خون نوشته شده است.

وی ادامه داد: در هوانوردی مدرن، پس از بروز یک اتفاق، گروه مستقلی آن حادثه را بررسی می‌کنند و سپس بر اثر یافته‌های آن، دستورالعملی برای خلبان، مکانیک‌ها و هر فردی که در حوزه هوانوردی فعال است، تدوین می‌شود. بنابراین اولین هدف، عدم تکرار واقعه است و در مرحله دوم یافتن مقصر. در ایران نیز باید به این نگاه رسید تا پرواز امن تضمین شود. نباید فراموش کرد که فقط وسیله پرنده اهمیت ندارد بلکه افرادی که با آن وسیله و دستورالعمل ویژه کار می‌‌کنند هم بسیار اهمیت دارند. براین اساس نمی‌توان مطمئن بود که با وجود سلامت هواپیما، افراد مرتبط با آن هم درست کار کنند.

رئیس کمیته پژوهش و فناوری مجلس افزود: دو ماه قبل از وقوع سانحه بوئینگ ۷۰۷ ، هواپیمای مسافربری تابان به اشتباه اقدام به فرود در فرودگاه فتح می‌کند که خوشبختانه خلبان متوجه اشتباه می‌شود و سانحه‌ای رخ نمی‌دهد. اما چرا این حادثه بررسی تخصصی نشد و دوباره اتفاق افتاد و در کتابچه خلبان موردی اضافه یا تصحیح نشد؟ بنابراین در حوادث هوانوردی که تاثیر آن بر کل کشور منفی است، پس از کار امدادرسانی باید علت‌یابی در اولویت قرار بگیرد. علت‌یابی نه به معنای یافتن مقصر بلکه تصحیح شیوه‌ها، دستورالعمل‌ها، روش‌ها و رویه‌ها برای جلوگیری از وقوع دوباره حادثه.

اختیاری در پایان با تاکید بر اینکه «عدم تکرار وقوع حوادث باعث جلب اعتماد عمومی می‌شود»، خاطرنشان کرد: در حوزه هوانوردی مدرن برای علت یابی، از کمیته‌های مستقلی استفاده می‌کنند که حتی در برخی کشورها ساختار غیردولتی دارند و از قدرت اعمال نظر برخودار هستند. این کمیته‌ها به طور مستقل گزارش‌های تخصصی ارائه می‌دهند و گزارش آنها قابل استناد است. براین اساس در ایران نیز نیازمند تشکیل چنین کمیته‌هایی هستیم که در تمام حوادث هوایی، ریلی و جاده با هدف رفع ایرادات، علت را بررسی کنند. این گروه قطعا باید مستقل از وزارت راه باشد و اولویت آن نیز بررسی گزارش‌های سوانح در راستای رفع مشکل باشد. باید به این سوالات پاسخ دهد که چرا این اتفاق افتاده و چه کاری باید انجام شود که دیگر این حوادث رخ ندهد. 

منبع: ایسنا