با کدهای Q codeهای هوانوردی آشنا شوید

مبحث altimeter که از اصلی ترین مباحث دروس هوانوردی است، نیازمند دقت و توجه بالایی برای فهم کامل میباشد و معمولا در ابتدا برای بیشتر دانشجویان گیج کننده است.
هر یک از Q کدهای مربوط به مبحث Altimeter Setting بیانگر "میزان فشار سطح مرجع اندازهگیری" مربوط به خود است که ارتفاع از آن سنجیده میشود:
- کد QFE : فشار سطح field elevation (سطح فرودگاه) ==> Height
- کد QNH : فشار سطح Mean Sea Level که با اعمال تصحیحات standard laps rate بر روی QFE بدست می آید. ==> Indicated Alt
- کدQFF : فشار سطح Mean Sea Level که با اعمال تصحیحات actual atmosphere temperature بر روی QFE بدست می آید. ==> True Alt
- کد QNE : فشار ثابت 1013.25mb یا 29.92inHg از خط فرضی دارای فشار مربوطه ==> FL
اکنون برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید.
فرض کنید elevation فرودگاهی 2700ft بالای MSL میباشد و QFE آن یعنی مقدار فشار در سطح فرودگاه 915mb اعلام شده است.
میدانیم که با ست کردن QFE در altimeter، ارتفاع از سطح زمین زیر آن سنجیده میشود. پس خلبان height یا ارتفاع هواپیما (پورت استاتیک) از زمین را میخواند (که در مسائل مقدار صفر را برای آن در نظر میگیریم).
اما برای آنکه ارتفاع را از سطح آبهای آزاد بخوانیم، باید فشار مربوط به آن سطح را ست کنیم. برای بدست آوردن QNH،اصلاحات standard_lapse_rate# را بر روی مقدار QFE اعمال میکنیم.
27 ft -> 1 mb
2700 ft -> 100 mb
و چون سطح فرودگاه بالاتر از MSL است، مقدار QNH برابر است با:
915+100=1015 mb (MSL فشار سطح)
اگر شرایط ISA حاکم باشد، در این حالت:
QNH = QFF
Indicated Alt. = True Alt.
اما چون در شرایط non-ISA، نرخ تغییرات فشار نسبت به حالت استاندار متفاوت است، اصلاحات مربوط به actual atmosphere را اعمال میکنیم و مقادیر برای روزهای گرمتر و سردتر از ISA به صورت زیر میباشد:
1)colder:
در هوای سردتر از استاندارد به علت تراکم بالا، فشار سریعتر تغییر میکند. در نتیجه میزان تغییر، کمی بیشتر از حالت استاندارد خواهد بود.
فرض کنیم که در مثال بالا، با اعمال lapse rate مربوط به اتمسفر حاکم، میزان تغییر فشار بجای 100، 105 بدست بیاید:
QFF = 915+105 = 1020 mb
پس در هوای سردتر از نرمال:
QFF > QNH
و چون: ارتفاع بیشتر => فشار کمتر، پس:
True Alt. < Indicated Alt.
2) Warmer:
برعکس حالت قبل، در روزهای گرم فشار به علت تراکم کمتر آهسته تر تغییر میکند. پس اگر میزان تغییر فشار مثلا 95mb باشد:
QFF = 915+95 = 1010 mb
پس در هوای گرم تر از نرمال:
QFF < QNH
True Alt. > Indicated Alt.
*1: برای فرودگاههای پایینتر از MSL روابط مقایسه QFF و QNH برعکس است.
*2: کاربرد کد QFF در مباحث هواشناسی است و در مسائل altimeter کاربردی ندارد.
*3: مقایسه True Alt و Indicated Alt صرفا به این دلیل است که در پرواز تنها کد QNH که بر اساس lapse rate استاندارد است در altimeter تنظیم میگردد، اما QFF که تصحیح شده نسبت به دمای اتمسفر حاکم است، کاربردی ندارد. تصحیح دما تنها در مسائل مربوط به پرفورمنس و مشخص کردن Density Alt و TAS کاربرد دارد.
سپاس از توضیحات کاملتون.