با چراغ‌های هواپیما بیشتر آشنا شویم؟

فرض کنید شما خلبان هواپیمایی هستید که در هنگام شب در حال پرواز است؛ ناگهان نوری نظر شما را جلب می‌کند که چشمک زنان در حال حرکت است! آیا این هواپیما به شما نزدیک می‌شود؟ اصلا شاید مورب از جنوب غربی به سمت شمال شرقی از مقابل شما در حال عبور است.

لامپ‌ها و چراغ‌های متعددی روی هواپیماها نصب شده است که هرکدام، وظیفه خاصی را برعهده دارند. دسته‌ای از این چراغ‌ها موقعیت هواپیما را مشخص می‌کنند، به این چراغ‌ها Navigation Lights گفته می‌شود. این چراغ ها چشمک نمی‌زنند و به سه رنگ سبز ، سفید و قرمز وجود دارند. همه ما برای یک بار هم که شده در شب سرمان را بالا گرفته و هواپیماهای بالای سرمان را دیده ایم و چراغ های روشن روی بدنه آن‌ها باعث شدند تا به راحتی آن‌ها را تشخیص دهیم. روی بدنه هواپیما در قسمت‌های مختلف چراغ‌های کوچک و بزرگی دیده می‌شود که به دلایل خاصی طراحی شده‌اند. اما هیچ وقت برایتان سوال بوده این چراغ‌ها چرا روی بدنه هوپیما کار گذاشته شده‌اند؟ چرا باید روی قسمت‌های مشخصی آنها را قرار داد؟ اگر یک هواپیما چراغ نداشته باشد اتفاقی می‌افتد؟  بیشتر چراغ‌های هواپیما چشمک زن هستند، این لامپ‌ها روی دو سر بال‌ها، زیر هواپیما، دماغه و روی دم هواپیما قرار دارند و بیشتر با رنگ زرد، سبز و یا قرمز دیده می‌شوند. چراغ‌های هواپیما را این‌گونه دسته بندی می‌کنند:

۱- چراغ سبز رنگ نوک بال راست (Right Wingtip)

۲- چراغ قرمز رنگ نوک بال چپ (Left Wingtip)

۳- چراغ سفید رنگ بسته به نوع هواپیما معمولا در انتهای دم افقی (Horizontal Tail)

چراغ مسیریابی

چراغ‌های مسیریابی با نور سبز و قرمز دیده می‌شوند و مسئول مسیریابی هستند. چراغ سبز در ابتدای بال سمت راست و چراغ قرمز در نوک بال سمت چپ قرار دارد. بدیهی است که این چراغ‌ها برای مسیریابی و پیدا کردن موقعیت مکانی استفاده می‌شوند. با این چراغ‌ها هواپیماها با دریافت سیگنال‌ها می‌توانند موقعیت خود را حین پرواز پیدا کنند.

چراغ استروب 

چراغ استروب روی بخش خمیده بال قرار گرفته است. این چراغ پرنور و چشمک زن است و نور آن به قدری است که به راحتی می‌توانید در فاصله زیاد هم آن را تشخیص دهید. با این نور خلبان می‌تواند موقعیت مکانی دیگر هواپیماها را پیدا کند. جالب است بدانید وقتی هواپیما روی زمین می‌نشیند این چراغ پر نور خاموش می‌شود چرا که نگاه کردن از نزدیک به این چراغ‌ها خطرناک است و نور شدید آنها می‌تواند به چشم آسیب برساند، یکی دیگر از کاربردهای این چراغ برای جلوگیری از تصادف و برخورد است.

چراغ مربوط به حرکت و نشستن هواپیما

هواپیما چراغ هایی دارد که حین حرکت و فرود آمدن آن روشن می شوند. این چراغ ها وقتی هواپیما روی باند قرار می گیرند، چه زمانی که می خواهد حرکت کند و چه زمانی که می‌خواهد بنشیند روشن می‌شوند. خوب است بدانید برای روشن شدن این چراغ ها حتما نیازی نیست که شب باشد، یعنی این چراغ‌ها حین پروازهای روزهنگام هم روشن می‌شوند. اگر هواپیما روی باند فرودگاه در حال حرکت باشد لامپ‌ها روی دماغه هواپیما روشن می‌شوند و اگر هواپیما در حال فرود باشد چراغ مخصوص این کار در زیر بال نزدیک بدنه روشن می‌شود. از آنجایی که نور این لامپ‌ها بسیار زیاد و قوی است بایستی بسیار مراقب بود، به افرادی که روی باندها کار می‌کنند به خاطر آسیب های این نورها توصیه‌های ایمنی می‌شود چرا که در بعضی موارد این لامپ‌ها باعث کوری موقت افراد می شود.

حال که با موقعیت نصب این چراغ‌ها آشنا شدیم، باید بدانیم هر کدام از این چراغ‌ها با زاویه خاصی نور را پخش می کنند. چراغ‌های سبز و قرمز با زاویه ۱۱۰ درجه و چراغ سفید با زاویه ۱۴۰ درجه که مجموعا ۳۶۰ درجه را پوشش می‌دهند، نور را منتشر می‌کنند. با استفاده از این سه رنگ می‌توان موقعیت هواپیماهای دیگر را تشخیص داد. فرض کنید شما در حال پرواز هستید و ناگهان متوجه هواپیمایی دیگر در مسیر خود می‌شوید، برای جلوگیری از برخورد، باید مسیر حرکت ترافیک روبروی خود را تشخیص دهید و ببینید که آیا هواپیمای جلوی شما به سمت شما در پرواز است یا از شما دور می‌شود؟ به چپ در حال حرکت است یا راست؟ برای تشخیص موقعیت خود و هواپیمای جلوی شما به چراغ‌هایش دقت کنید. اگر چراغ سفید را دیدید شک نکنید که هواپیمای روبرو در حال دور شدن از شماست یعنی با شما هم جهت است، چراکه نور سفید دم هواپیما را می بینید. حال اگر هم نور سفید را دیدید هم نور سبز ، پس شما سمت راست هواپیمای روبرو هستید.
 

چراغ لوگوی هواپیما

همانطور که می‌دانید هر هواپیمایی برای یک ایرلاین مشخص پرواز می‌کند. اگر به دم هواپیماها دقت کنید می‌توانید لوگوی آن ایرلاین را ببینید. برای دیده شدن بهتر این لوگوها مخصوصا در شب یک چراغ روی دم هواپیما نصب می شود تا شرکت هواپیمایی که مسئول آن هواپیما و پرواز است مشخص شود.