تاثیر کاهش پروازها بر سطح مهارت خلبان‌ها

کمیته ایمنی ملی حمل و نقل اندونزیINTSC  در گزارش خود به خطر کاهش مهارت‌ها و توانایی‌های پروازی خلبانان در پی همه‌گیری کرونا، اشاره نموده و اعتقاد دارد چالش  بسیار دشواری در پیش روی خطوط هوایی برای حفظ توان و مهارت پروازی خلبان‌ها بوجود آمده است.

خلبانان هواپیمای ایرباس 330 شرکتLION AIR  به دلیل نداشتن دستگاه شبیه ساز در خود شرکت، مجبور به استفاده از دستگاه‌های شبیه ساز در دیگر شرکت‌ها و از جمله مراکز آموزش مالزی و یا سنگاپور هستند و بدیهی است با توقف مسافرت بین کشورها، روند عادی آموزش خلبانان دچار وقفه گردیده و مهارت‌های ایشان در مواجهه با مسائل مختلف به شدت کاهش می‌یابد که مسلما این یک پتانسیل خطر بسیار بالا برای خطوط هواپیمایی خواهد بود.

موهان رانگهاتان مشاور ایمنی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هند اعتقاد دارد نبود پروازهای منظم در کنار نگرانی از بیکاری، دوری از لذت پرواز و در نهایت نگرانی از آینده شرکت و صنعت، موجب آن می‌گردد تا ذهن خلبان با استرس درگیر و مهارت‌هایش به نحو بارزی کاهش یابد.

براساس گزارش موسسه تحقیقاتی سیریوم نزدیک به یک سوم از کل هواپیماهای دنیا در حال حاضر زمینگیر می‌باشند و اگرچه بهبود مختصری از افزایش ترافیک در شبکه پروازی کشور چین مشاهده می‌گردد اما ترافیک بین المللی کماکان به ‌علت وجود محدودیت‌های مختلف از جمله قانون قرنطینه در سطح مطلوبی قرار ندارد.

هزاران خلبان از کار اخراج و یا با کاهش شدید حقوق و دستمزد روبروگردیده‌اند و البته کسانی که خوش شانس‌تر بوده و هنوز پرواز می‌کنند، قادر نیستند به سطح قبلی پروازهای ماهیانه خود رسیده و بسیار کمتر از آنچه برای حفظ آمادگی ذهنی ایشان لازم است، در هواپیما حضور می‌یابند.

در همین دوران شاهد صدور مجوز سازمان هوانوردی فدرال آمریکا و نیز آژانس ایمنی هوانورردی اتحادیه اروپا برای بازگشت هواپیمایی بویینگ مکس به پرواز هستیم که خود به تنهایی خطرات مضاعفی را برای آن دسته از خلبانان این نوع از هواپیما که از مارس 2019 زمینگیر شده‌اند، به دنبال خواهد داشت. شاید بویینگ راهکارهایی را برای این امر تدوین کرده باشد اما میزان موفقیت این راهکار بسته به موقعیت جغرافیایی و نوع بهر برداری شرکت هواپیمایی، متفاوت خواهد بود.

آقای پاتریک کی مدیر بخش ایمنیEASA  یا همان آژانس ایمنی هوانوردی اروپا، اعتقاد دارد سانحه ماه مه سال میلادی جاری که منجر به سقوط هواپیمای ایرباس 320 پاکستان گردید به علت کاهش مهارت‌های خلبان ناشی از کمبود برنامه پروازی و آموزشی حادث گردیده است. به نظر ایشان وقتی خلبانی سه یا شش ماه پرواز نکرده، می‌بایست پس از طی دوره آموزشی به پرواز بازگردد.

این نگرانی حتی در بین دیگران نیز بوجود آمده است ،بطور مثال آقای راوی منون رئیس بانک مرکزی سنگاپور اعتقاد دارد اثرات طولانی مدت کرونا و تاثیرات ماندگار آن بر صنعت هوایی نگران کننده است و بازگشت به هر کاری پس از دو ماه مرخصی با دوسال مرخصی بسیار متفاوت خواهد بود و به نظر می‌رسد این ماندگاری کاهش برنامه‌های پروازی، بازگشت خلبانان را بسیار خطر پذیر کرده باشد.

کمیته ملی ایمنی حمل و نقل اندونزی در ادامه گزارش خود به سانحه خروج از باند هواپیمای ایرباس 330 شرکتLION AIR  با جزئیات بیشتری است. خلبان پرواز 47 ساله و با 17000 ساعت پرواز و کمک خلبان 46 ساله با آماری مشابه، هدایت این هواپیما را برعهده داشته‌اند. خلبان پرواز 208 مورد نظر، بدلیل شرایط بد جوی، درخواست تغییر باند برای فرود می‌دهد. کمک خلبان کنترل هواپیما را در 1000 پایی به خلبان واگذار نموده و همزمان به او هشدار می‌دهد که به بیش از حد به منتهی الیه سمت چپ باند نزدیک شده و باید این انحراف را اصلاح کند اما علیرغم تلاش خلبانان با استفاده از حرکت سکان متحرک عمودی دم هواپیما به سمت راست و تلاش برای بازگرداندن هواپیما به داخل باند، این عمل نتیجه مثبت فوری به همراه نداشته و ارابه فرود سمت چپ از باند خارج و باعث شکستن دو چراغ  باند گردید.

گزارش مذکور تاکید می‌نماید که سازمان هواپیمایی کشوری اندونزی بدلیل عدم امکان پذیرش خلبانان در مراکز آموزشی و شبیه سازهای که هر خلبان در طول سال موظف به دو بار حضور در آن‌ها می‌باشد، معافیت‌های صادر و دستور العمل‌هایی نیز ابلاغ نموده است که به نظر می‌رسد برای مقابله با این چالش کافی نبوده و فاقد راهنمایی‌های مدون و مفصل به جهت مقابله با این پتانسیل خطر می‌باشد. البته تا کنون شرکت هواپیماییLION AIR  بصورت رسمی مطلبی در این خصوص اظهار ننموده است.

در راهکاری دیگر کنراد کلیفور معاون اتحادیه حمل و نقل هوایی آسیا اقیانوسیه در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ از ایجاد حباب مسافرتی برای مقابله با این معضل نام برد حباب مسافرتی چیست؟ حباب مسافرتی یا کریدورهای مسافرتی و یا کریدورهای کرونایی در حقیقت مشارکت انحصاری بین دو یا چند کشور مجاور یکدیگر است که توانسته‌اند در مهار کرونا موفقیت داشته باشند بدین ترتیب این کشورها مرزهای خود را بین نفرات خود باز نموده و هیچ محدودیت و قرنطینه‌ای برای ورود مسافرین در نظر نمی‌گیرند و بدین ترتیب جریان سالم و ایمن گردشگری راه خود را باز نموده و در این میان خلبانان هر دو کشور هم فرصت یافته تا در سیمیلاتورهای مورد نظر حضور یافته و به تکمیل آموزش خود بپردازند.

موهان رانگهاتان مشاور ایمنی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هند می‌افزاید: فراموش نکنیم بین اتخاذ تصمیم درست و یا نادرست در کسری از ثانیه چه خطراتی نهفته است اما جای امید است که می‌توان با برقراری آموزش‌های مجدد و الزامی در شبیه سازها و یک ماه پرواز منظم برای خلبانان بار دیگر مهارت‌های لازم را به ایشان برگرداند.