سیستم مدیریت ایمنی درصنعت هواپیمایی

مدیر مربوطه با اعمال اقدامات و در نظر گرفتن نیازها و خواسته‌های مشتری با مدیریت منابع، این خواسته‌ها و ملزومات را برای نیروی کاری مورد نظر تشریح کرده تا در فرآیند تولید محصول اعمال گردند. نیروی کاری نیز با اعمال ملزومات در تولیدات جدید محصولی بهتر و متناسب‌تر با خواست مشتری تولید کرده و آن‌را به عنوان خروجی جدید ارایه می‌دهد. این محصول اگرچه از محصول قبلی بهتر و به خواست مشتری نزدیک‌تر است اما محصول بعدی می‌تواند از این محصول هم بهتر باشد. بنابراین محصول ارتقا یافته دوباره وارد چرخه تحلیل شده و با اعمال جزئیات بیشتر در هر مرحله نسبت به مرحله قبل به سمت محصول بهتر حرکت می‌کند. در واقع نوعی فرآیند بهبود مستمر را به صورت دائمی طی می‌کند تا به هدف نهایی مدل که رضایت هر چه بیشتر مشتری است نایل آید. واضح است که در این مدل خروجی (محصول) و نتیجه (رضایت مشتری) هر دو قابل قبول و به سمت اعلی در حرکت است.

با الگو قرار دادن این چرخه اگر ما کارکنان و جنبه‌های مختلف مرتبط با صنعت هواپیمایی را به عنوان مشتری در نظر بگیریم نتیجه و محصول نهایی افزایش ایمنی در تمام سطوح و به جزیی ترین حالت ممکن خواهد بود.

بنابراین میتوان مدل جدید را این گونه پیشنهاد داد:

انتظارات و پیشنهادات کارکنان و اقدامات الزامی مدیریت جهت ایجاد یک محیط کار ایمن و سلامت وارد چرخه می‌شود. مدیریت به عنوان مهم‌ترین رکن بهبود با در نظر گرفتن این پیشنهادات و انتظارات و تعهد به مسئولیتش در قبال ایمنی همه جانبه محیط کار چه در ارتباط با مسایل مربوط به کارکنان و چه در ارتباط با ایمنی تجهیزات و قطعات با تخصیص منابع و اقدامات جدی سعی در برآورده کردن الزامات و انتظارات می‌کند. تنها نکته کلیدی و مهم این مدل جدیت مدیر در توجه به مسایل ایمنی فردی و فنی مجموعه می‌باشد، عنصری که در فرهنگ کنونی متاسفانه جدی گرفته نمی‌شود. با تخصیص منابع و عمل به الزامات، محصول تولیدی که همان افزایش سطح ایمنی فردی و فنی مجموعه می‌باشد به دست آمده و موجبات رضایت کارکنان، مراجعه کنندگان و همه را فراهم می‌آورد. این در حالیست که انتظارات و پیشنهادات و مقتضیات جدید همواره مطرح شده و وارد چرخه می‌شوند و در یک فرآیند بهبود مستمر به بهبود شرایط ایمنی کل مجموعه پرواز می‌انجامد. عناصر اصلی مدل پیشنهادی آگاهی و آموزش کارکنان جهت بالا بردن سطح دانش و انتظارات آن‌ها در رابطه با مسایل فردی ایمنی از مدیر مربوطه، بالا بردن دانش فنی جهت شناسایی قطعات و ادوات فرسوده و خطرناک و تعهد مدیر به تخصیص بودجه و پیگیری وی می‌باشد.

نظارت بر کارایی عملیاتی به صورت پیشگیرانه 

به عنوان بخشی از مدیریت ایمنی به صورت پیشگیرانه، مسائل، قبل از اینکه به حادثه یا سانحه تبدیل شوند مورد جست و جو و بررسی قرار می‌گیرند. مطالعات آماری نشان می‌دهند که هر سانحه یا حادثه ناگوار در راس هرمی قرار دارد که قاعده آن‌را تعداد ۶۰۰ رویداد و نارسایی جزئی قبلی تشکیل داده‌اند. این رویدادهای جزئی ممکن است به هنگام‌، گزارش شده یا نشده باشند. در صنعت هواپیمایی افزایش تعداد رویدادهای جزئی احتمال وقوع سوانح را افزایش می دهد.

شکل 3: هرم نرخ سوانح

در تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها در یک سازمان بایستی نقش‌ها و مسئولیت‌های کلیه کارکنان تعریف و مستندسازی گردد. به علاوه کارکنان بایستی نسبت به مسئولیت‌های خود در مقابل ایمنی متعهد باشند. این تعهد بخصوص شامل مسئولیت پذیری مدیر ارشد در قبال ایمنی نیز می‌گردد. علاوه بر این مسئولیت پذیری مدیر ارشد نسبت به ایمنی بایستی به وضوح قابل تشخیص باشد.

نتیجه گیری

با فراگیر شدن مدیریت سیستم ایمنی در جهان به خصوص در بخش حمل و نقل و به ویژه در صنعت هواپیمایی و محدوده زمانی تعیین شده از طرف ایکائو در گام نخست بایستی نسبت به تهیه طرح‌های اجرایی سیستم مدیریت ایمنی دربخش‌های مختلف صنعت اقدام لازم به عمل آید، سپس با در نظر گرفتن اولویت‌ها بایستی اقدام به تهیه سیستم‌های اجرائی مربوطه نمود.

پیشنهادات

استفاده از سایر مدل‌های موجود برای الگوسازی‌های بهینه از جمله الگوی ISO 14001

آموزش کلیه کارکنان با تاکید بر آموزش سطوح مختلف مدیریتی

تخصیص منابع جداگانه و مخصوص برای موارد مربوط به ایمنی فعال(Proactive ) قبل از بروز حادثه

برگزاری دوره‌های آموزشیHSE – MS , SMI برای کلیه کارکنان و سطوح

تشویق کارکنان و افراد درگیر عملیاتی به ارایه پیشنهادات سازنده و ارایه راه حل‌های عملیاتی

شکل 4: مدل پیشنهادی جهت پیاده سازی سیستم مدیریت ایمنی برگرفته از مدل سیستم مدیریت کیفیت