یادداشتی درباره یک چالش هوانوردی، خراب شدن موتور هواپیما
یکی از مسائلی که همیشه ذهن مسافران حمل و نقل هوایی را درگیر خود می‌کند خراب شدن موتور هواپیما است. زمانی که در میان زمین و آسمان معلق هستیم و خود را به یک جسم فلزی سپرده ایم، قطعا یکی از ترسناک ترین اتفاق‌ها این است که بفهمیم یکی از موتورها از کار افتاده است.
بهتر است این را هم بدانیم که هواپیما میتواند با یک موتور هم به پرواز خود ادامه دهد و حتی اگر بعد از چند لحظه متوجه شویم موتور دوم هم دیگر کار نمی‌کند. در این شرایط فکر می‌کنید چقدر طول می کشد تا هواپیما بتواند بدون موتور به پروازش ادامه دهد؟
با این که شاید از این موضوع شگفت زده شوید اما باید بدانید مواقع بسیاری هستند که هواپیماها باید کمی ارتفاع خود را کم کنند و به حالتی در بیایند که خلبان‌ها با نام پرواز خلاص یا flight idle می‌شناسند، این زمانی است که همه موتورها به وضعیت رانش صفر (zero-thrust condition) در می‌آیند. در این شرایط موتورها سیستم‌های مورد نیاز برای پرواز را در حالت کار نگه می‌دارند اما هیچگونه فشاری را برای پرواز به خود وارد نمی‌کنند. شما بدون اینکه بدانید، بارها در پروازهای مختلف به این شرایط برخورد کرده‌اید؛ این اتفاق تقریبا در همه پروازها می‌افتد.
اگر ناگهان موتورهای هواپیما خراب شوند هواپیمای میتواند مسافت زیادی را پرواز کند چرا که هواپیماهای مختلف دارای نسبت شیب‌های مختلف هستند، به این معنی که آن‌ها در نسبت‌های مختلف، ارتفاع کم می‌کنند که تاثیر آن بر این است که چقدر می‌توانند در صورت خراب شدن موتور هواپیما به راه خود ادامه دهند. برای مثال اگر یک هواپیما دارای نسبت ادامه پرواز بدون موتور ۱۰:۱ است به این معنی می باشد که طی هر ۱۰ مایل پرواز، ۱ مایل ارتفاع کم می‌کند. هواپیمایی که در ارتفاع نرمال ۳۶ هزار پایی پرواز می کند، در صورت خراب شدن همه موتورها، میتواند برای ۷۰ مایل قبل از اینکه به زمین برسد، به راه خود ادامه دهد. ضمن اینکه خراب شدن موتور هواپیما به اندازه اینکه یک مهماندار بخواهد برای شما چیزی بیاورد، امکان پذیر و عادی است.
راهکار چیست؟
اگر سوار هواپیمایی هستید که موتورش از کار افتاده است، خونسردی خود را حفظ کنید. هواپیماهای مدرن طوری طراحی شده‌اند که با وجود نقص فنی موتورها بتوانند همچنان به پرواز خود ادامه دهند. با اینکه فکرکردن به چنین اتفاقی هم باعث استرس می‌شود؛ اما در واقعیت، شانس فرود ایمن در چنین شرایطی نیز بسیار بالا است. برای حفظ ایمنی خود و اطرافیانتان در این‌گونه شرایط اضطراری، به دستورالعمل‌های مهمانداران گوش دهید.
مفهومETOPS
Extended-range Twin-engine Operational Performance Standards
به طور کلی این اصطلاح برای مدت زمانی به کار گرفته می‌شود که یک هواپیما میتواند مسیری را بدون داشتن موتور به پرواز خود ادامه دهد، این مفهوم معمولا با یک عدد نشان داده می‌شود: مثلا ETOPS120 که به این معناست که هواپیما میتواند در فاصله‌ای از فرودگاه‌های اطراف خود قرار گیرد که تا پرواز به نزدیکترین فرودگاه 120 دقیقه زمان نیاز باشد.
سطوح مختلفی از ETOPS طبق اینکه یک هواپیما چند موتور دارد، موجود است؛ اینکه هواپیما چقدر میتواند در صورت خراب شدن موتور هواپیما به پرواز خود ادامه دهد. مثلا بعضی هواپیماها ممکن است تنها در مسیرهایی پرواز کنند که هرگز مسیرشان ۱۲۰ دقیقه پرواز دورتر از یک فرودگاه نشود و برای برخی دیگر این زمان ۱۸۰ دقیقه است.
آمارها نشان می‌دهد که در طی پرواز احتمال از کار افتادن هر دو موتور هواپیما بسیار ناچیز است، بطور مثال پرواز شمار‌ه‌ی ۱۵۴۹ یو‌اس ایرویز در سال ۲۰۰۹ هر دو موتور خود را از دست داد در این حادثه که پس از ترک فرودگاه لاگواردیا پیش آمد و به «معجزه در هادسون» معروف شد، کاپیتان چسلی سالنبرگر (Chesley Sullenberger) توانست هواپیمای ایرباس A320 را پس از برخورد با دسته‌ای از پرندگان و از کار افتادن هر دو موتور، با موفقیت روی رودخانه‌ی هادسون فرود آورد.
پرواز معروف دیگری که با خرابی هر دو موتور هواپیما مواجه شد، پرواز ۱۴۳ ایر کانادا بود. در این پرواز، بویینگ ۷۶۷ از مونترال به ادمونتون می‌رفت که هر دو موتور دچار آتش‌سوزی شد. هواپیمای مذکور به «گیملی گلایدر» شهرت یافت و علت آن هم این بود که خلبان توانست هواپیما را مانند یک گلایدر به حرکت درآورد و آن را حتی بدون یک موتور روشن، با موفقیت روی زمین فرود آورد
ارسال نظر