چگونه عدم پیروی از سیستم TCAS توسط خلبانان جان ۴۵ دانش آموز روسی تبار را گرفت؟
در تاریخ یکم جولای سال ۲۰۰۲ میلادی قرار است ۴۵ دانش آموز نمونه روسی به عنوان پاداش توسط سازمان یونسکو به یک اردوی تفریحی به کشور اسپانیا اعزام گردند. این پرواز قرار است توسط یک فروند هواپیمای توپولوف ۱۵۴ با شماره پرواز ۲۹۳۷ از فرودگاه بین المللی مسکو به مقصد بارسلونا صورت گیرد. این پرواز در مجموع ۶۰ مسافر و ۹ خدمه دارد. ساعت ۸ و ۱۰ دقیقه عصر روز یکم جولای می باشد، تمامی دانش‌آموزان و دیگر مسافران خود را به فرودگاه رسانده تا سفر خود را آغاز نمایند. کاپیتان ۵۲ ساله این پرواز، خلبان الکساندر میخایلوویچ بوده که بیش از ۱۲ هزار ساعت پرواز را در کارنامه خود دارد، همچنین کاپیتان گریگوریف، معلم خلبان هواپیمای توپولوف ۱۵۴ نیز قرار است تا عملکرد کاپیتان میخایلوویچ را در این پرواز مورد بررسی قرار دهد.
مسافران پس از تحویل بار های خود سوار بر هواپیما شده و بر روی صندلی های خود می نشینند. خلبانان نیز دستورالعمل های لازم را بر اساس چک لیست های مربوطه انجام میدهند. در نهایت راس ساعت هشت و چهل و هشت دقیقه، هواپیما فرودگاه بین المللی مسکو را به مقصد بارسلونا ترک میکند. این پرواز قرار است که این مسیر سه هزار کیلومتری را در مدت چهار ساعت طی نماید. هزاران کیلومتر آن طرف‌تر، یک فروند بوئینگ هفتصد و پنجاه و هفت متعلق به شرکت هواپیمایی دی اچ ال با شماره پرواز ششصد و یازده نیز قرار است تنها به همراه دو خلبان، پروازی را از فرودگاه برگامو در کشور ایتالیا به مقصد بروکسل بلژیک انجام دهد. این پرواز که پیش از این از فرودگاه بین المللی منامه بحرین جهت تحویل مرسولات باری به ایتالیا سفر کرده بود اکنون پس از توقفی کوتاه آماده انجام پروازی دیگر به سمت بروکسل می‌شود. ساعت بیست و سه و سی دقیقه میباشد. پرواز شماره ششصد و یازده شرکت هواپیمایی دی اچ ال وارد فضای هوایی تحت کنترل کشور سوئیس می شود. این فضا توسط مرکز کنترل راداری واقع در زوریخ سوئیس کنترل میگردد. در این لحظه پیتر نیلسون به عنوان مامور کنترل ترافیک هوایی در حال انجام وظیفه در شیفت شب میباشد. همکار او به دلیل انجام استراحت، مرکز کنترل ترافیک را ترک نموده چرا که این فضای تحت کنترل در شب ها خلوت تر بوده و معمولاً ترافیک شدیدی را به خود نمی بیند.
در این لحظه خلبانان شرکت هواپیمایی دی اچ ال درخواست افزایش ارتفاع به سی و شش هزار پایی را دارند. پیتر نیلسون پس از بررسی ترافیک های حال حاضر، با این درخواست موافقت میکند. در همان لحظه نیز چندین هواپیما وارد فضای تقرب فرودگاه زوریخ شده و پیتر نیلسون مجبور است به تنهایی جهت هدایت کردن آنها اقدام نمایند، لذا در حال تحمل فشار کاری زیادی بوده و همچنین بروز مشکل در خط تلفن مرکز کنترل نیز به بالاتر رفتن فشار کاری کمک کرده است.
در همین حین پرواز شماره ۲۹۳۷ شرکت روسی نیز وارد فضای هوایی کنترل راداری زوریخ شده و اعلام می شود که این پرواز نیز در حال عبور در ارتفاع سی و شش هزار پایی می باشد. تمام تمرکز پیتر نیلسون صرف هدایت پروازهای ورودی به فرودگاه زوریخ شده است. زمانی که پرواز ششصد و یازده شرکت دی اچ ال به ارتفاع سی و شش هزار پایی می‌رسد ناگهان آژیر سیستم هشدار دهنده جلوگیری از برخورد هواپیما ها (TCAS) به صدا درآمده و به خلبانان این پرواز خبر از وجود پروازی دیگر در نزدیکی آنان را می دهد. دقیقا در همین لحظه آژیر اخطار دهنده سیستم (TCAS) در پرواز شماره ۲۹۳۷ نیز به صدا در می‌آید. دو هواپیما در فاصله بیست و پنج کیلومتری یکدیگر با ارتفاعی دقیقا یکسان قرار دارند. پیتر نیلسون با دیدن صفحه راداری خود متوجه وجود خطر پیش رو شده و در اقدامی سریع، به خلبانان روسی دستورالعمل کاهش سریع ارتفاع به سی و پنج هزار پایی را صادر میکند. اما در همین لحظه سیستم (TCAS) دستورالعملی مخالف را صادر نموده و به خلبانان روسی افزایش ارتفاع سریع و به خلبانان پرواز دی اچ ال نیز کاهش ارتفاع سریع را دستور می‌دهد. خلبانان روسی تصمیم به پیروی از دستورالعمل صادر شده توسط پیتر نیلسون، یعنی انجام کاهش ارتفاع را می گیرند در حالی که خلبانان شرکت دی اچ ال نیز در حال پیروی از دستور سیستم (TCAS) یعنی کاهش ارتفاع هستند. هر دو هواپیما در حال شیرجه رفتن به سمت یکدیگر بوده و فاصله آنها لحظه به لحظه کمتر می گردد. دو هواپیما به فاصله پنج کیلومتری یکدیگر رسیده و خلبانان به دنبال پیدا کردن هواپیمای دیگر به صورت بصری هستند. پس از گذشت چند لحظه، خلبانان هر دو هواپیما، هواپیمای دیگر را دیده اما دیگر بسیار دیر شده است. در یک چشم به هم زدن دو هواپیما با یکدیگر برخورد نموده و دم هواپیمای بوئینگ هفتصد و پنجاه و هفت هواپیمای توپولوف را از وسط به دو نیم تقسیم می‌نمایند.
پیتر نیلسون همچنان درگیر هدایت پروازهای ورودی به فرودگاه زوریخ بوده و هنوز متوجه فاجعه رخ داده نشده است. دو هواپیما در نزدیکی مرز بین آلمان و سوئیس به یکدیگر برخورد نموده و در مجموع، تمام هفتاد و یک سرنشین هر دو پرواز کشته می‌شوند. پس از بررسی علل وقوع این سانحه توسط تیم‌های بررسی کننده، گزارش نهایی رسمی سانحه منتشر میگردد.
در این گزارش، علل اصلی وقوع این سانحه عدم صدور دستورالعمل به موقع جهت ایجاد فاصله عمودی مناسب بین دو هواپیما توسط مامور کنترل ترافیک هوایی و همچنین عدم پیروی خلبانان روسی از دستورالعمل صادر شده توسط سیستم (TCAS) در زمان بروز خطر و به جای آن، پیروی از دستورالعمل مامور کنترل ترافیک هوایی عنوان گردید. دو سال بعد، پیتر نیلسون توسط یک معمار روسی تبار که همسر و سه فرزند خود را در این سانحه از دست داده بود در منزل خود کشته شد. در یکم اکتبر همان سال، قانونی توسط سازمان بین المللی هوانوردی غیر نظامی موسوم به (ICAO) مبنی بر لزوم پیروی خلبانان در چنین شرایطی از دستورات صادر شده توسط سیستم (TCAS) ، بدون توجه به دستورات ماموران کنترل ترافیک هوایی وضع گردید.
منبع: گزارش نهایی
ارسال نظر