شیطنت شوروی یا اشتباه خلبانان؟

در تاریخ یکم سپتامبر ۱۹۸۳ یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ متعلق به شرکت هواپیمایی کره با ۲۶۹ سرنشین، فرودگاه بین المللی جی اف کی واقع در نیویورک را به مقصد فرودگاه کیمپو در سئول کره جنوبی ترک می‌کند. هواپیما پس از توقفی کوتاه در فرودگاه انکوریج به سمت سئول ادامه مسیر می‌دهد. 

هواپیما بر روی دریای ژاپن می رسد. مسیر پروازی در این منطقه بسیار نزدیک به مرز شوروی میباشد. ناگهان هواپیما آغاز به تکان های بسیار شدیدی کرده و کنترل آن از دست خلبانان خارج میشود، هواپیما بدون هیچ کنترلی در حال افزایش ارتفاع می باشد. جهت جلوگیری از این امر خلبانان چرخ‌های هواپیما را باز کرده تا جلوی افزایش ارتفاع را بگیرند. دقایقی بعد هواپیما از صفحه رادار محو شده و هرگونه تلاش برای برقراری ارتباط با هواپیما ناموفق می گردد.

هواپیما با ۲۶۹ سرنشین در مکانی نامعلوم در درون دریا سقوط کرده است. پس از گذشت چند ساعت، در حالی که جهانیان منتظر شنیدن هر گونه اخبار در این مورد هستند، مسئولان نظامی آمریکا مسئله وحشتناکی را کشف می‌کنند. این کشف توسط دستگاههای فوق سری کشور آمریکا که پیام های شوروی ها را شنود می کنند کشف می گردد.

متخصصان شنود با این جمله مواجه می شوند:" به دلیل نقض مرزی به هدف نزدیک شده و آن را منهدم کنید". 

صبح روز بعد کاخ سفید اعلامیه ای منتشر کرده و خبر از حمله نظامی اتحاد جماهیر شوروی به این هواپیما را می‌دهد. مقامات شوروی ابتدا این خبر را انکار می نمایند اما پس از چند روز سرانجام به انجام این کار اعتراف میکنند. یک جت جنگنده نظامی متعلق به نیروی هوایی شوروی هواپیما را سرنگون کرده است. 

تنش‌های سیاسی بین آمریکا و شوروی به اوج خود میرسند. سازمان ملل از سازمان هوانوردی بین المللی غیر نظامی موسوم به ایکائو می‌خواهد که در این مورد تحقیق کند. چیزی بازرسان احتمال آن را میدهند این است که پرواز  ۰۰۷  یا بر روی آبهای آزاد بین المللی مورد هدف واقع شده و یا این پرواز از مسیر خود خارج شده و در فضای مرزی شوروی مورد حمله قرار گرفته است. هواپیما در هنگام پرواز در موقعیتی خارج از پوشش راداری توکیو قرار داشته لذا ارتش آمریکا در حرکتی نادر، اطلاعاتی به شدت محرمانه را درباره شب حادثه به بازرسان می‌دهد.

فناوری ای که نوعی رادار سراسری بوده و می تواند موقعیت تمامی هواپیماهای در حال پرواز در دنیا را شناسایی کند. اطلاعاتی که این فناوری درباره پرواز  ۰۰۷  نمایش می دهد کاملا شگفت انگیز است. هواپیما کاملا از مسیر خود منحرف شده بود.

هواپیما در هنگام منهدم شدن  ۵۶۰  کیلومتر از موقعیتی که باید در آن حضور میداشته فاصله داشته است. روس ها حقیقت را گفته‌اند. اما چرا هواپیمایی پیشرفته تا این حد از مسیر اصلی خود منحرف شده است؟  بازرسان در می یابند پرواز  ۰۰۷  پس از ترک انکوریج، از همان ابتدا خارج از مسیر اصلی خود پرواز را آغاز کرده بود. هنوز بقایا و جعبه‌های سیاه هواپیما پیدا نشده اند. در نهایت جستجوها متوقف می شود.

چهار ماه پس از وقوع سانحه، ایکائو اعلام می دارد که به دلیل عدم دسترسی به شواهد قطعی نتوانسته است که دلیل اصلی سانحه را شناسایی کند، اما هواپیما تصادفا وارد فضای مرزی شوروی شده و به احتمال زیاد، علت این امر اشتباه خلبانان در استفاده از یک سیستم ناوبری به نام آی ان اس بوده است. اما مقامات شوروی این مسئله را پنهان میکنند که نه تنها یک ماه پس از وقوع سانحه بقایای هواپیما را پیدا کرده اند بلکه جعبه‌های سیاه هواپیما را نیز یافته‌اند.

 حدود ده سال بعد دولت کمونیسم شوروی از هم پاشیده و دولت جدید مسکو که می‌خواهد خود را با دولت‌ قبل به شکلی متفاوت نشان دهد، جعبه‌های سیاه را به دولت کره تحویل می‌دهد. پس از بررسی جعبه‌های سیاه در نهایت دلیل این سانحه مرگبار مشخص می‌شود: اشتباه خلبانان پس از برخاستن از فرودگاه انکوریج. 

در حقیقت یک سیستم ناوبری به نام آی ان اس در تمامی هواپیماها وجود دارد که خلبانان قبل از انجام پرواز باید مختصات نقاط مرجع مسیر را به آن بدهند  (مختصات نه نقطه از مسیر)  تا بر روی مسیر مستقیم وصل شده بین هر دو نقطه پرواز کند. این کار به هواپیما اجازه می‌داد که بر روی مسیر و پروازی صحیح به پرواز درآید، همانند یک اتوبان برای اتومبیل‌ها.

هواپیماها در هنگام برخاستن از جهت یاب های مغناطیسی (هدینگ) استفاده می کنند اما خلبانان به فاصله ای کوتاه پس از برخاستن باید سیستم ناوبری را به کار بیاندازند. این کار توسط پیچی در داخل کابین خلبان انجام میشود که توسط آن، خلبان پیچ را از موقعیت هدینگ به موقعیت آی ان اس می‌چرخاند. اطلاعات جعبه سیاه نشان می دهد که هواپیما پس از برخاستن به اشتباه در حالت پرواز با هدینگ باقی مانده است و سیستم ناوبری آی ان اس آن فعال نشده است. هواپیما در جهتی صحیح در حال پرواز بوده اما نه بر روی مسیر پروازی مشخص شده.

پس سقوط اتحاد جماهیر شوروی، خلبان جنگنده ای که پرواز شماره  ۰۰۷  را مورد اصابت قرار داده بود طی مصاحبه ای ادعا کرد که نمیدانسته این پرواز یک پرواز مسافربری است. به گفته او در زمانی که پرواز  ۰۰۷  را مورد رهگیری قرار داده بود طبق دستورالعمل های لازم اقدام به انجام مانورهای مربوطه جهت جلب توجه خلبانان این پرواز و همچنین شلیک منورهای هشدار دهنده کرده بود تا آنان را از خاک شوروی بیرون کند اما آنان اقدام به افزایش ارتفاع جهت به خطر انداختن هواپیمای جنگنده او کرده بودند. در این زمان او اقدام به شلیک دو موشک به سمت پرواز شماره  ۰۰۷  کرده بود.

اما بازرسان پس از بررسی صداهای ضبط شده در جعبه های سیاه به حقایق تلخی پی میبرند. خلبانان پرواز  ۰۰۷  اصلا متوجه حضور یک هواپیمای نظامی در کنارشان نشده بودند چرا که هواپیمای جنگنده در آن پرواز اصلا مجهز به منور نبوده. همچنین خلبانان پرواز  ۰۰۷  به منظور دوری از شرایط ویژه آب و هوایی در آن منطقه درخواستی مبنی بر افزایش ارتفاع کرده بودند که مورد موافقت واحد کنترل ترافیک توکیو قرار گرفته بود، لذا اقدام به افزایش ارتفاع پرواز  ۰۰۷  توسط خلبان جنگنده به گونه دیگری تعبیر شده و آن هواپیما را مورد هدف قرار داده بود.

منبع: گزارش نهایی