کشف سیاره‌ای خاکی با ۴۰ برابر توده زمین که هر سال آن فقط ۱۸ ساعت است!

اخترشناسان ناسا با استفاده از تلسکوپ فضایی تس (TESS) متعلق به این سازمان سیاره‌ای فراخورشیدی (خارج از منظومه شمسی) به‌نام TOI-849b را شناسایی کرده‌اند که ۷۳۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و هر سال آن تنها ۱۸ ساعت طول می‌کشد؛ یعنی این سیاره بسیار به ستاره خود نزدیک است و ظرف تنها ۱۸ ساعت می‌تواند یک دور کامل گرد آن بچرخد. اما همان‌طور که انتظار می‌رود TOI-849b به‌خاطر فاصله کمش تا ستاره خود بسیار داغ می‌شود و دمای آن بالغ بر ۱۴۰۰ درجه سانتی‌گراد است.

نکته عجیب دیگر آنکه تیم اخترشناسان اعلام کرده‌اند این سیاره کاملاً «عریان» است؛ در واقع با در نظر گرفتن ابعاد TOI-849b حدس زده می‌شد که با یک سیاره گازی بزرگ طرف باشیم، درست مانند مشتری؛ اما عجیب آنکه TOI-849b هسته‌ای از صخره و خاک دارد و فضای پیرامونی‌اش فاقد هرگونه گاز یا غبار فضایی است! بر اساس اعلام پژوهشگران TOI-849b به دور ستاره‌ای شبیه به خورشید با نام TOI-849 می‌گردد. گفتنی است محققان ناسا برای تعیین ویژگی‌های این سیاره از رصدخانه لا سیلا (La Silla) در جنوب اروپا هم کمک گرفتند.

توده این سیاره تقریباً ۴۰ برابر زمین است و وسعت آن نیز به ۳.۵ برابر سیاره خاکی ما می‌رسد. TOI-849b در محدوده اصطلاحاً نپتون داغ (hot-Neptune) از ستاره خود قرار دارد؛ جایی که معمولاً به‌خاطر حرارت بالایش احتمال وجود سیاره در آن بسیار پایین است. البته برآوردهای اخترشناسان در مورد احتمال وجود چنین سیاره‌ای در این محدوده اشتباه از آب درآمد و کشف TOI-849b نشان داد که وجود سیاره در محدوده نپتون داغ ممکن است.

طبق الگوسازی‌های انجام‌گرفته توسط محققان، با در نظر داشتن تراکم این سیاره انتظار می‌رفت که TOI-849b حاصل تراکم و تجمع انبوهی از گازهای هلیوم و هیدروژن باشد اما به‌نظر می‌آید که تنها ذره‌ای از این گازها در اتمسفر آن وجود دارد. به‌گفته کریستف مورداسینی (Christoph Mordasini)، فیزیکدان دانشگاه برن آلمان (University of Bern) و محقق این پژوهش، مقدار کم هیدروژن و هلیوم برای سیاره‌ای با این ابعاد شگفت‌آور است.» وی می‌افزاید: «ما انتظار داشتیم سیاره‌ای با این اندازه حاصل تجمع مقدار قابل‌توجهی هیدروژن و هلیوم باشد.»

محققان باور دارند که با نوعی هسته سیاره‌ای فاقد پوشش روبرو هستند و اگر این امر به اثبات برسد، نخستین باری است که چنین کشفی صورت می‌گیرد. مورداسینی خاطرنشان می‌کند: «TOI-849b احتمالاً در زمان شکل‌گیری، گاز خود را از دست داده و ستاره‌ای که در مجاورتش قرار دارد به‌خاطر نیروی جاذبه قدرتمندش آن را تا هسته‌اش تراشیده است.» حتی گفته می‌شود که این سیاره احتمالاً با سیاره دیگری هم برخورد داشته که باعث از بین رفتن غشای پیرامونی‌اش شده است.

دانشمندان همچنین اظهار کرده‌اند اگر سیاره‌ای در ناحیه‌ای از فضا شکل بگیرد که هیچ گاز یا گرد و غبار فضایی در آن وجود ندارد، آن‌گاه برخلاف آنچه از سیاره‌هایی با این ابعاد انتظار می‌رود این ذرات در جو پیرامونی سیاره تشکیل نمی‌شوند.