چگونگی ایجاد «موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی» بررسی شد

اولین جلسه هم اندیشی پیرامون ایجاد موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی با حضور معاونان وزیر راه و شهرسازی در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برگزار شد. در این جلسه که به دنبال دستور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در خصوص توسعه پژوهش و فناوری در حوزه هوانوردی کشور و با محوریت ایجاد موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی برگزار شد، محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته، عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، طباطبایی رئیس دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری حضور داشتند و پیرامون محورهای جلسه بحث و تبادل نظر کردند.

شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در این جلسه با اشاره به مجموعه اقدامات و فعالیت‌های این مرکز در حوزه‌های مختلف مسکن، شهرسازی، حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل هوایی گفت: این جلسه به دنبال دستور وزیر راه و شهرسازی در خصوص پیشنهاد اولیه تاسیس یک مرکز تحقیقاتی در حوزه صنعت هوایی کشور تشکیل شده است تا با بحث و تبادل‌نظر پیرامون این موضوع بتوانیم به یک ساختار و راهکار مناسب برای اجرا و عملیاتی کردن آن دست یابیم. پیشنهاد تاسیس این مرکز اولین بار از سوی یکی از اعضای هیات‌علمی دانشگاه به وزیر راه و شهرسازی ارائه شد و به دنبال آن و با دستور وزیر راه و شهرسازی، با برگزاری جلسات مختلف، در خصوص پیشنهاد تاسیس این مرکز به اتفاق نظر رسیدیم و سعی داریم تا با جمع‌بندی نظرات و دیدگاه‌های کارشناسان و سازمان‌های مرتبط، زمینه و بستر مناسب ایجاد این موسسه فراهم شود.

رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، افزود: نوع نگاه ما به موضوع دو بعد نرم افزاری و سخت افزاری داشت. برداشت من از نوع نگاه آقای وزیر نیز این بود که به نحوی از ظرفیت‌های حوزه نظامی کشور نیز که تجربیاتی دراین حوزه دارند استفاده کنیم که در این خصوص جلساتی را برگزار کردیم و علاقمند هستیم تا دیدگاه های حاضراین در جلسه را در این خصوص بدانیم.

شکرچی‌زاده ادامه داد: عمده موضوع این است که درست است که ما در کشور رشته های هوا و فضا را در دانشگاه ها یا مجموعه فناوری ریاست جمهوری داریم ولی خصوصا وزارت راه و شهرسازی که مسئولیت مهم‌اش در حوزه حمل و نقل هوایی در کشور است، یک مجموعه منسجمی را تحت‌عنوان تحقیق و توسعه ندارد و قطعا نیازمند چنین مجموعه‌ای هستیم.  

ارایه گزارش توجیهی ایجاد موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی

مهران غلامی معاون آموزش و توسعه فناوری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز در ادامه با اشاره به اقدامات صورت گرفته از سوی بخش حمل و نقل هوایی و ارسال پیشنهادات برای وزیر راه و شهرسازی، گزارش توجیهی ایجاد موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی را در اختیار حاضران در جلسه قرار داد.  

در این بخش گزارش فعالیت‌های انجام شده توسط نهادهای مرتبط داخل و خارج از کشور، ضرورت ایجاد موسسه، اهداف و ساختار پیشنهادی و وظایف در نظر گرفته شده برای هر یک از ارکان این ساختار، تجهیزات و امکانات مورد نیاز و بودجه از سوی معاون آموزش و توسعه فناوری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشریح شد.  

ارتقای ایمنی، کارایی و ظرفیت حمل و نقل هوایی داخلی و بین‌المللی و زیرساخت های آن با استفاده از فناوری اطلاعات و تجربه و تجزیه و تحلیل سیستم‌های انسانی محور، توسعه و گسترش پژوهش و فناوری و همچنین ایجاد زمینه مناسب برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی در صنعت حمل و نقل هوایی، توسعه طراحی محصول هواپیما در چهارچوب توسعه فناوری و پیاده‌سازی پیشرفت علوم و تحقیقات هوانوردی و شناسایی تکنولوژی‌های جدید و امکان‌سنجی چگونگی بکارگیری آنها در صنعت از جمله اهدافی بود که در این گزارش از سوی معاون آموزش و توسعه فناوری مرکز تحقیقات مورد تاکید قرار گرفت.

سعید بختیاری معاون تحقیقات و فناوری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز در ادامه این جلسه گزارش ارائه شده را به عنوان نقطه شروع، مناسب ارزیابی کرد اما تاکید کرد که برای عملکرد بهتر ضرورت دارد که بیشتر و عمیق‌تر وارد جزئیات شده و آنها را تحلیل کرد.

وی افزود: برای ایجاد چنین موسسه‌ای قطعا باید بخش خصوصی و دستگاه‌های خارج از وزارت راه و شهرسازی نیز دخالت داده شوند. قائدتا نیاز به طرح جامعی داریم که بر اساس آن بدانیم از کجا شروع می کنیم و به کجا خواهیم رسید.

محمود صفارزاده مشاور رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و دبیر کمیسیون تخصصی حمل و نقل و عمران شورای عالی عتف نیز در بیان دیدگاه‌های خود گفت: شروع این کار و پیشنهاد انجام آن یک انگیزه بسیار خوب بود و باعث شد تا خلائی که در بحث حمل و نقل هوایی وجود دارد مورد توجه قرار گیرد. ما در حوزه تکنولوژی مشکلی نداریم و دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی خصوص و دولتی با آزمایشگاه‌های مجهز و مدرن بر روی این موضوع کار می‌کنند و نیازی نیست که وزارتخانه در خصوص این بخش کاری انجام دهد.

اینکه چگونه این کار شکل بگیرد، چه کاری بشود، ساختار اداری اش چگونه باشد و بودجه اش چگونه تامین شود را باید در این جلسات مورد بحث و بررسی قرار داد. ولی آنچه که مشخص است اینکه جای یک هسته فکری، مطالعاتی و تحقیقاتی که بر روی این سیستم کار کند همواره خالی بود که اگر بتوانیم آن را شکل دهیم از نظر من بسیار مثبت خواهد بود و حرکت خوبی است.

در بخش دیگری از جلسه، منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته در سخنانی گفت: همانطور که در گزارش نیز آمده است، در بهمن سال ۱۳۹۱ سند جامع توسعه فناوری هوا و فضا تصویب شد. بر این اساس در بخش فضا تقریبا یک مجموعه یکپارچه وجود دارد و عناصر آن به خوبی در کنار هم قرار گرفته اند و تبادل دانش و فناوری در آن سریع تر شده است. در حوزه هوایی و هوانوردی هم دو بخش در این سند وجود دارد که می‌تواند در این جلسات مورد توجه قرار گیرد.

در بخش هوایی و هوانوردی برای اینکه راهبردها به خوبی پیاده سازی شود، معاونت یک ستاد هوایی را ایجاد کرد و این ستاد بندهای مختلف این سند را پیاده سازی کرد و در اهدافش تا حد زیادی نیز پیش رفت. در گام بعدی ما نیاز داشتیم که عناصر اصلی که در این زمینه حضور داشتند مثل سازمان هواپیمایی، شرکت فرودگاه‌ها و این مجموعه‌ای که در حال حاضر شکل گرفته است در زیر یک چتر واحد قرار بگیرند. به معنای دیگر ما نمی‌خواهیم یک DLR (مرکز هوافضای آلمان) ایجاد کنیم بلکه می‌خواهیم بگوییم عناصری که در بحث DLR مطرح است را در بخش‌های مختلف داریم ولی یکپارچه نیستند بنابراین باید به سمتی برویم که یک DLR مجازی ایجاد کنیم و برای این کار نیاز به هسته‌ای داریم که این مجموعه‌هایی را که در کنار هم قرار گرفته‌اند، یکپارچه کند.

به عبارت دیگر هسته‌ای نیاز داریم که شبکه‌ای را که الان ایجاد شده است را حول اهدافی که در سند جامع علمی و فناوری آمده است یکپارچه‌سازی کند. توانمندی آن هم به وفور در بخش های مختلف وجود دارد و اگر این جمع تشخیص دهد که این کار انجام بشود به راحتی می توان آن را عملیاتی کرد.

امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران در ادامه این جلسه و در ارائه دیدگاه های خود ضمن اشاره به مسیر اجرای پروژه های تحقیقاتی در شرکت فرودگاه ها، ساختار و نحوه اجرای این پروژها را تشریح نمود و این سئوال را مطرح کرد که نقش شرکت فرودگاه ها در این موسسه چه خواهد بود و چه جایگاهی خواهد داشت؟

علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز در ادامه جلسه گفت: ما در سازمان هواپیمایی کشور در کنار بحث تحقیق، توسعه صنعت را نیز در دستور کارداریم. در چند سال اخیر حضور بنده در این سازمان، به این موضوع که باید همکاری تنگاتنگی بین صنعت، وزارت دفاع و وزارت راه باشد پی برده ام و همین عقیده سبب شده تا در سازمان هواپیمایی نیز در این مسیر حرکت نماییم و در موضوعات مختلف ارتباطات، تعاملات و همفکری های بسیاری را با این مجموعه ها برقرار کرده ایم.

بنابراین لزوم وجود چنین موسسه ای مورد تاکید ماست ولی باید بازیگرانش طوری انتخاب شوند که از همه ظرفیت های کشور در حوزه صنعت و وزارتخانه های دیگر استفاده شود.

طباطبایی رئیس دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری نیز با تاکید بر دیدگاه مثبت خود در خصوص ایجاد موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی، در خصوص محورهایی که می تواند زمینه همکاری دانشکده با موسسه باشد توضیحاتی را ارائه کرد.

وی خاطرنشان ساخت که اگر پروژه‌ها ریزتر شود و دقیقا مشخص شود که این موسسه در چه حوزه‌هایی می‌خواهد ورود کند، می‌توانیم نقش و همکاری دانشکده صنعت هواپیمایی را پررنگ تر داشته باشیم. ورود به بحث بررسی سوانح به صورت تخصصی، بحث های آزمایشگاهی در حوزه سوانح هوایی و خواندن جعبه سیاه از جمله محورهایی بود که از سوی طباطبایی به عنوان حوزه های مناسب جهت همکاری معرفی شد.

پس از ارائه دیدگاه های حاضران در جلسه، شکرچی زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در جمع بندی نهایی این جلسه با اشاره به دیدگاه مثبت جمع برای ایجاد این موسسه، خاطرنشان ساخت که این موضوع را به عنوان نقطه شروع به اطلاع وزیر راه و شهرسازی خواهیم رساند.

وی همچنین خواستار ارائه دیدگاه حاضران در جلسه در خصوص کنشگرانی که می توانند به این موضوع ورود نمایند مثل وزارت دفاع، وزارت صمت و... شد که اعضای جلسه دیدگاه های خود را در این خصوص ارائه کردند.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تاکید کرد: مهمترین خروجی این جلسه می تواند این باشد که از مدیران موثر این مجموعه ها کمیته کاری تشکیل دهیم تا این اعضا بتوانند پروتکلی را برای پیش بردن این کار ایجاد نمایند.

وی همچنین با اشاره به اهداف در نظر گرفته شده در گزارش توجیهی ایجاد موسسه تحقیق و توسعه صنعت هوانوردی، بر اولویت بندی این اهداف تاکید کرد و گفت: ما باید دقیقا بدانیم اهدافی که تعیین شده است تا چه حد برای ما اهمیت دارد. قطعا برخی از این اهداف دارای اهمیت و ضرورت بیشتری است و نیاز است تا برای حرکت بهتر روی اهداف تمرکز و دقت بیشتری داشته باشیم.

در این بخش همچنین منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته گفت: پیشنهاد من این است که با توجه به اینکه همگی با ایجاد موسسه اتفاق نظر دارند پس در ابتدا روی معماری و اهدافش به نتیجه برسیم و سپس بازیگران را وارد کار کنیم و همه کسانی که می‌آیند بدانند که منفعتی خواهند داشت. همچنین اهدافی که در سند آمده را اولویت‌بندی کنیم که این مجموعه آنها را پیگیری کند.