طراح ملکه آسمان، بوئینگ 747 را بیشتر بشناسید

پدر 747

مهندس آمریکایی به نام Joseph Fredrick “Joe” Sutter، مورخ 21 مارس 1921 به دنیا آمد. او مدیر تیم طراحی بوئینگ 747 بود. مجله هوافضای Smithsonian لقب «پدر 747» را به ساتر داده‌است.

سنین جوانی و تحصیلات

او در سیاتل واشنگتن به دنیا آمد و در همسایگی کارخانه بوئینگ بزرگ شد. ساتر از نژاد اسلوونیایی بود. پدر اسلوونیایی‌اش در جستجوی طلا به آمریکا مهاجرت کرد. ساتر در دانشگاه واشنگتن مشغول به تحصیل و در سال 1943 با مدرک کارشناسی مهندسی هوانوردی فارغ‌التحصیل شد.

زندگی حرفه‌ای

در سال 1940 که دوره دانشجویی هوانوردی را می‌گذراند، یک کار تابستانی در کارخانه شماره 2 بوئینگ گرفت. او در خلال جنگ جهانی دوم، افسر تازه‌کاری بود که روی ناو جنگی USS Edward H. Allen (DE-531) به خدمت می‌پرداخت.

وقتی بوئینگ و داگلاس هر دو به او پیشنهاد کار دادند، سرباز جوان و باتجربه‌ای در نیروی دریایی ایالات متحده بود که درجه‌اش را به اتمام می‌رساند. بوئینگ به موتور جت اعتقاد داشت، بنابراین ساتر بوئینگ را برگزید.Jim Albaugh، مدیر قبلی بوئینگ اعتقاد دارد اگر داگلاس مسیر دیگری در پیش می‌گرفت، احتمالا امروز داگلاس مالک بوئینگ بود.

در مصاحبه‌ای که مجله هوافضای Smithsonian با وی داشته‌است، از او سوال می‌شود که اگر پس از جنگ در داگلاس مشغول به‌کار شده بود، آیا امروز داگلاس 747 پرواز می‌کرد؟ و پاسخ او به این شکل است:

«این سوالی است که همیشه پرسیده‌ام و به آن اندیشیده‌ام. به نظر من، علت وجود 747 مهمتر است: Trippe و Bill Allen (روسای بوئینگ در سال‌های 1945-1968)... کسانی که شدیدا درباره مسایل مطالعه می‌کنند، همانطور که الان هم می‌کنند، به این نتیجه می‌رسیدند که 747 ارزش تلاش‌کردن ندارد. این بصیرت Trippe و Allen را می‌طلبید. اگر آنها آنجا نبودند، 747 به‌وجود نمی‌آمد.»

ساتر در بوئینگ روی پروژه هواپیماهای تجاری بسیاری کار کرد که می‌توان از بین آنها به 367-80 یا «Dash 80»، هواپیمای 707، 727 و 737 اشاره کرد. نهایتا او مدیر هواپیمای بزرگ و پهن‌پیکر چهار موتوره 747 شد. او در مقام سرمهندس، رهبری تیم و طراحی این هواپیما را از طرح اولیه در سال 1965 تا پرده‌برداری در سال 1969 بر عهده داشت.

در همان مصاحبه، در پاسخ به این سوال که «روش طراحی این هواپیما متاثر از چه بوده است؟»، جو ساتر می‌گوید:

«هواپیماهایی که در کودکی می‌دیدم، مرا بر آن می‌داشت که هواپیمایی بسازم تا بتواند از شرایط بد جان سالم به در ببرد. همه چیز همیشه عالی نیست. به همین دلیل است که 747 چهار سامانه کنترل پرواز، چهار سامانه هیدرولیکی و چهار ارابه فرود دارد. وقتی می‌دانید قرار است اتفاقی بیفتد و گاهی این اتفاقات شدیدتر هستند، همچنان باید بتوانید به خانه برگردید.»

آخرین پست او وقتی در سال 1986 از بوئینگ بازنشسته شد، نایب رییس اجرایی در مهندسی هواپیمای تجاری و توسعه محصول بود.

ساتر تا مدت‌ها پس از بازنشستگی‌اش نیز در بوئینگ فعالیت کرد و در گروه مشاورین ارشد هواپیماهای تجاری به خدمتش ادامه داد. اگرچه موهایش سفید شده بود و کمی آهسته‌تر حرکت می‌کرد، اما همچنان چشم‌هایش برق می‌زد، ذهن آماده‌ای داشت و برای نوآوری در صنعت هوافضا و کمپانی بوئینگ ثابت‌قدم بود. در سال 2011 و در تولد 90 سالگی‌اش، نام ساختمان اصلی واحد مهندسی در بخش هواپیماهای تجاری بوئینگ در Everett واشنگتن به «جو ساتر» تغییر کرد.

او در 30 آگوست 2016، در سن 95 سالگی فوت کرد.

به قلم سید پوریا حسینی