Turn Coordinator چیست و چطور کار می‌کند؟

     یکی دیگر از ابزارهایی که به‌وسیله ژیروسکوپ کار می‌کند، Turn Coordinator نام دارد. این ابزار در کنار Attitude Indicator، داده‌هایی از نرخ گردش هواپیما، میزان غلتش (Roll) و همچنین کیفیت گردش بدست می‌دهد و در صورت خرابی Attitude Indicator، نوعی ابزار پشتیبان است.

اجزای تشکیل‌دهنده Turn Coordinator

     در صفحه این ابزار یک هواپیمای مینیاتوری به چشم می‌خورد که از نمای پشت هواپیما تصویر شده‌است و خطوطی که در کنار آن مشاهده می‌شوند، خط تراز افق را نشان می‌دهند. وقتی لبه بال هواپیمای مینیاتوری در کنار یکی از خطوط پایین قرار بگیرد، گفته می‌شود که هواپیما در حال گردش استاندارد است. در گردش استاندارد، دو دقیقه طول می‌کشد تا هواپیما محیط یک دایره (360 درجه) را دور بزند.

     در قسمت پایینی Turn Coordinator یک شیب‌سنج قرار گرفته‌است. در این شیب‌سنج، یک گوی در لوله‌ای پر از سیال قرار دارد و می‌تواند در آن آزادانه حرکت کند. نیروهای آیرودینامیکی این گوی را در لوله به حرکت در می‌آورند.

معنی Coordinated turn چیست؟

     از دیدگاه عملیاتی (چیزی که خلبان تجربه می‌کند)، وقتی گوی مذکور در میانه لوله شیب‌سنج قرار گرفته باشد، گفته می‌شود که گردش هماهنگ (Coordinated) پیش می‌رود و نیروهای آیرودینامیکی توازن دارند. اگر نرخ گردش و زاویه Bank هماهنگی نداشته باشند، دو حالت پیش می‌آید که ناشی از وضعیت نادرست سکان عمودی (Rudder) هستند:

در حالت Slip، نرخ گردش کمتر از زاویه Bank است.

در حالت Skid، نرخ گردش بیشتر از زاویه Bank است.

برای تصحیح هر یک از این حالت‌ها، خلبان باید پدال Rudder را در جهتی فشار دهد که گوی به آن سمت حرکت کرده‌است. این کار تا زمانی ادامه دارد که گوی در میانه لوله قرار بگیرد.

ابزار Turn Coordinator چطور کار می‌کند؟

     ژیروسکوپ درون Turn Coordinator به‌وسیله الکتریسیته با سرعت زیادی می‌چرخد. محوری که ژیروسکوپ این ابزار حول آن دوران می‌کند، با محور عرضی هواپیما موازی است. محور قاب ژیروسکوپ در راستای محور طولی هواپیما است، اما با جهت مثبت این محور زاویه 30 درجه می‌سازد تا نرخ Roll نیز نشان داده شود. وقتی هواپیما دوران می‌کند، ژیروسکوپ به‌واسطه خاصیت Precession و به کمک اهرم‌های مکانیکی، هواپیمای مینیاتوری را به حرکت در می‌آورد. برای بازگرداندن هواپیمای مینیاتوری به حالت تراز از یک فنر استفاده شده‌است، بنابراین خلبان هرگز از خرابی این ابزار مطلع نخواهد شد. اگر به‌نحوی جریان الکتریسیته قطع شود و ابزار به‌درستی کار نکند، یک پرچم قرمز روی صفحه آن مشاهده خواهد شد.

منتظر نظرات شما عزیزان هستیم.
به قلم سید پوریا حسینی