ادغام، راهکاری برای خروج از شرایط نامناسب یا شعاری چون تمام شعارهای بی‌اساس؟

توجه داشته باشید که منظور از یکی شدن، ایجاد یک ایرلاین جدید نیست بلکه تشکیل یک تیمی از شرکت‌های هواپیمایی است که در راستای بهبود خدمات‌ به مسافران همکاری می‌کنند که به سود همه طرف‌های درگیر در قرارداد منتهی می‌شود.

تاریخچه 

اولین بار در دهه چهل میلادی با همکاری دو شرکت پن ایر برزیل و پن امریکن ایالات متحده آمریکا  دو شرکت هواپیمایی با هم ادغام شدند و مسیرهای آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی را با هم تقسیم کردند تا خدمات بهتری را به مسافران ارائه کنند.

اما ایجاد Allianceهای بزرگ در عصر جدید، به قرارداد "آسمان آزاد" که اولین بار بین ایالات متحده آمریکا و هلند در سال 1992 امضا شد ربط داده می‌شود که طی این قرارداد، هواپیماهای تحت مالکیت دو کشور اجازه فرود در خاک کشور دیگر را داشتند. 

این روش بیشتر در شرکت‌هایی استفاده شده است که مقاصد زیادی را پوشش و پروازهای طولانی مدت را انجام می‌دهند، به این شکل که اگر فرض کنیم شرکت هواپیمایی لوفتهانزا و ایر کانادا یک Alliance را شکل می‌دهند، این دو شرکت برای ارائه خدمات بهتر به مسافران با هم همکاری می‌کنند. 

برای مثال مسافری که می‌خواهد از تهران به شهر St. John's کانادا (شهری در شرق کانادا) پرواز کند می‌تواند با هواپیمایی لوفتهانزا با یک پرواز اتصالی در فرانکفورت تا یکی از شهرهای بزرگ کانادا (مثل مونترال، اتاوا یا تورنتو) پرواز کند و چون لوفتهانزا به St. John's پرواز ندارد می‌تواند باقیمانده راه را با ایر کانادا پرواز کند.

اگرچه ادغام در سطوح مختلفی انجام می‌شود گاهی فقط در بخش تعمیرات با هم همکاری می‌کنند، یا فقط در جابجایی مسافر یا بخش خدمات زمینی اما هنگامی که شرکت‌های هواپیمایی بزرگ باهم ادغام می‌شوند در تمام ابعاد صنعت هوانوردی با هم یکی می‌شوند، این شرکت‌ها طوری رفتار می‌کنند که انگار یک شرکت هستند، در دفتر فروش هر شرکت می‌توانید بلیط شرکت‌های هم تیمی را نیز خریداری کرد، در بخش خدمات زمینی به یکدیگر کمک می‌کنند، اگر یک شرکت در فرودگاهی برای مسافران فرست کلاس بخش اختصاصی ویژه داشته باشد مسافران فرست کلاس شرکت‌های هم‌تیمی نیز می‌توانند از آن استفاده کنند، اگر هواپیمای یک شرکت در فرودگاهی با مشکل مواجه شود و در آن فرودگاه بخش تعمیر و نگهداری نداشته باشد مهندسان شرکت‌های هم تیمی فرآیند تعمیرونگهداری را انجام می‎دهند که منجر به کاهش هزینه‌ها و صرف جویی در زمان می‌شود که در هر حالتی به نفع تمام مجموعه می‌باشد.

معروف ترین Allianceهای جهان 

تعداد زیادی Alliance در جهان وجود دارد اما در حال حاضر این سه Alliance در جهان از شهرت بیشتری برخوردار بوده چراکه شامل بهترین خطوط هواپیمایی جهان هستند.

•  Star Alliance در سال 1997 راه‌اندازی شد و قدیمی ترین Alliance موجود شرکت‌های هواپیمایی است و در حال حاضر 27 عضو دارد، از مهمترین شرکت‌های زیر مجموعه آن می‌توان به لوفتهانزا، ایر کانادا و ترکیش ایرلاینز اشاره کرد.

•  One World تعداد 13 عضو دارد و در سال 1999 تشکیل شده است و یونایتد ایرلاینز، بریتیش ایرویز و قطر ایرویز مهمترین زیرمجموعه‌های آن را شکل می‌دهند.

•  Sky Team در سال 2000 راه‌اندازی شده و 19 عضو دارد که مهمترین اعضای آن عبارتند از: ایر فرانس، ایروفلوت، KLM و دلتا ایرلاینز است.

Alliance در ایران 

در رابطه با تشکیل Alliance باید فاکتورهای مختلفی از جمله مدت زمان پرواز، تعداد فرودگاه‌های فعال، تمایل شرکت‌های هواپیمایی به همکاری و... بررسی شود.

مدت زمان پرواز 

امروزه پروازهای خارجی در ایران از هر زمان دیگری کمتر می‌باشد، این پروازها اکثرا در مسیرهای کشورهای همسایه برقرار بوده که اصولا نیازی به وجود پرواز اتصالی (کانکشن) ندارند، بنابراین یکی از فاکتورهای مهم تشکیل Alliance از بین می‌رود.

تعداد فرودگاه‌های فعال 

اکثر پروازهای ایران در 5 یا 6 فرودگاه انجام می‌شوند، و با توجه به عدم وجود زیرساخت‌های مناسب مثل عدم وجود خدمات زمینی در فرودگاه‌های کوچک و نبود مسافر برای پرواز در شهر‌های کوچک می‌توان عنوان داشت که تمایلی برای شرکت‌های هواپیمایی در انجام پرواز به شهرهای کوچک وجود ندارد چراکه هیچ صرفه اقتصادی برای شرکت وجود ندارد.

تمایل شرکت‌های هواپیمایی 

شاید این نکته زیاد مهم به نظر نرسد اما اگر بیشتر از موارد دیگر مهم و تاثیرگذار نباشد کمتر تاثیر ندارد، چراکه اگر بستر مناسب برای ایجاد Alliance وجود داشته باشد با عدم تمایل شرکت‌های هواپیمایی این بستر به نابودی کشیده خواهد شد، کمااینکه با وجود تمایل شرکت‌ها می‌توان بستر مناسب را ایجاد کرد و چنین دیدگاهی در بین شرکت‌های هواپیمایی ایران دیده نمی‌شود که شرکتی در جهت ایجاد تعامل انجام پرواز زابل تهران را به پرواز مشهد تهران ترجیح دهد.

در کل می‌توان ادعا کرد که در ابتدا ادغام شرکت‌های هواپیمایی اتفاق نخواهد افتاد و اگر هم با تعامل تعدادی از شرکت‌ها چنین اتفاقی رخ دهد به صورت طولانی مدت دوام نخواهد داشت.

راه برون رفت از وضعیت کنونی صنعت هوانوردی در دست شرکت‌های هواپیمایی نیست چراکه اگر شرکت‌ها امکان تغییر اوضاع خود و صنعت هوانوردی را داشتند از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کردند، کلید حل این مشکل جای دیگری است، تعامل با دنیا یا بومی سازی صنعت هوانوردی.

تعامل با دنیا گره‌ای است که فقط به دست سیاست مداران این مرز و بوم باز خواهد شد، بومی سازی نیز شاید در نگاه اولیه کاری ساده و بسیار راحت به نظر برسد اما اینطور نیست، چراکه بسیاری از کشورهایی که از نظر صنعتی پیشرفته به حساب می‌آیند، جرات ورود به چنین صنعتی را نداشته‌اند.